“Anh đã khác đi và cười nói với quá nhiều người!”
Vậy ra dạo này anh đã nói nhiều và cười nhiều quá mức đến nỗi ai cũng nhận ra? Anh vừa soi mặt mình trong gương và thấy nó vẫn bình thản như ngày nào. Em yêu, có thật sự là anh đã nói cười quá nhiều hay không? Nó giống như lời phán xét cho một kẻ bại trận vậy, nên em đừng có phát ngôn bừa!
***
Hình như trong người anh hơi khó ở, và không khí xung quanh hơi quá khó để hô hấp. Anh nhớ khi anh còn bé, vì là con cưng của chủ một chuỗi cửa hiệu cầm đồ nên cha mẹ anh tuyệt nhiên phong cho anh danh hiệu "cao quý", không được ra đường chơi nghịch với lũ trẻ con "tầm thường". Anh không biết điều đó gây khó chịu cho thiên hạ thế nào, cho đến một hôm lũ nhóc gọi anh là "đồ con gái", đơn giản vì anh luôn xuất hiện với một bộ dạng láng bóng và hoàn toàn không biết bắn bi. Anh đã suy nghĩ, và quyết định nhập bọn với chúng. Cuối buổi chiều hôm đó, ngó thân thể dơ bẩn thua cuộc của anh, bọn chúng vẫn chế giễu anh là "đồ con gái" rồi cười ha hả ra về với túi bi căng đầy vừa mới thâu tóm được từ anh.
Quãng thời gian tiểu học, anh luôn đứng nhất khối, đại diện cho trường đi thi văn nghệ, mỹ thuật và vở sạch chữ đẹp. Anh đã từng nghĩ anh thật giỏi, anh sinh ra đã giống một thiên tài và anh hài lòng với khả năng cũng như vẻ ngoài của mình. Trước những chiến tích anh mang về cho trường lớp, lũ bạn bĩu môi nói với nhau rằng: "Đúng là con nhà giàu có điều kiện, được đầu tư từ khi mới sinh ra nên mới thế!". Anh vội xếp những tấm bằng khen, nhét sâu vào tủ và không bao giờ mở ra nữa. Có một lần, anh đi thi nhưng trượt giải, thế là tha hồ bị chế giễu vì "Nó cũng tầm thường thôi!". Tiếp đó, trong lần thi Toán cuối học kì, vì sơ suất mà anh đã viết sai đáp án một bài tính đơn giản, thế là anh trở thành đề tài bàn tán của mọi người. Nghi vấn đặt ra lúc đó: "Thằng khốn này có thật sự giỏi hay không?".
Anh lên cấp 2 với tấm bằng tiểu học xuất sắc, học bạ tràn ngập lời khen. Anh chọn một trường bình thường và gần nhà thay vì một trường chuyên. Ngày nhận lớp, nghe giáo viên chủ nhiệm giới thiệu thành tích của anh và phong anh làm lớp trưởng, lũ bạn nhìn nhau thắc mắc: "Giỏi thế thì vào trường này làm quái gì?". Chúng xầm xì về độ giàu có của gia đình anh rồi thay nhau kết luận rằng anh có tất cả mọi thứ đơn giản vì cha mẹ anh có tiền.
Anh đã nghĩ rằng thì ra giàu có lại đáng hận đến vậy! Anh bắt đầu không lấy tiền quà vặt, cũng tự đi bộ đến trường dù cha mẹ phản đối rất dữ dội. Thời gian đầu, anh bị sốc khi chúng nói gia đình anh keo kiệt. Thời gian sau, anh tiếp tục sốc khi biết rằng chúng cũng ghét kẻ nghèo hèn không thua gì ghét đứa giàu sang!
Và em chính là một trong những đứa nghèo hèn đó, em yêu! Rất tiếc rằng chúng ta không thể bảo vệ nhau. Cùng một kẻ thù, chưa chắc đã là đồng minh.
Năm lớp 9, đội bóng đá nam của lớp thiếu một chân cầu thủ, buộc anh phải tham gia. Những ngày tập, anh chơi không tệ nhưng sức vóc không bằng ai, thế rồi chúng mắng chửi anh té tát, nói anh là thứ mọt sách chỉ biết vùi mặt vào những cuốn sách bốc mùi. Anh cũng tự cảm thấy mình quá yếu đuối, nên đã cắm đầu rèn luyện thể lực đến nỗi ngất xỉu. Khi cơ thể chưa hồi phục, bài thi giữa kì đã diễn ra, anh tức tốc đến lớp với hi vọng kịp hoàn thành bài thi. Ngày phát bài, con 8 đập vào mắt anh, với bài toán đố bỏ trống vì anh không còn đủ thời gian cũng không còn đủ sức lực để làm. Cái danh "cần cù bù thông minh" mọi người ghán ghép cho anh, nay lại có dịp để được chứng minh độ chính xác – như một định lý!
Anh vẫn còn nhớ ngày mẹ anh bị giựt mất 300 triệu ngay trước cổng ngân hàng, khi anh đi học về đến đầu ngõ đã nghe các bà hàng nước oang oang với nhau: "Nhà đó làm tiệm cầm đồ, làm cái nghề thất đức, trời phạt là đáng, tôi không có thương!". Anh chạy ù về nhà. Anh nhớ đợt Tết vừa rồi, chính họ đã vui vẻ nhận quà biếu từ thiện từ gia đình anh. Chú anh gần phá sản, nợ nần chồng chất, gia đình anh dự định sẽ cứu giúp, nay mất 300 triệu nhưng lời hứa thì cũng cần phải giữ, nên gia đình anh đã gặp không ít khó khăn trong một thời gian dài.
Anh lên cấp 3, học lớp chuyên Toán nhưng lại đi thi học sinh giỏi Văn toàn quốc. Lũ học sinh bảo anh dở hơi. Bước vào trường, anh phải hứng chịu những cặp mắt soi mói bởi bộ quần áo đắt tiền. Anh quá đẹp, và đó là một tội lỗi. Nhiều cô gái luôn thể hiện sự căm ghét anh, nhưng lại thường lén nhét thư tình vào ngăn bàn anh những lúc anh bỏ đi đâu đó. Anh đã tự hỏi tại sao họ lại sống như thế, hay họ cố tình gây sự chú ý để anh phải yêu họ vì họ ngạo mạn nhưng kì thật tâm hồn lại tràn ngập lòng vị tha? Nếu là trước đây, anh sẽ mặc quần áo cũ, anh sẽ dành thời gian viết thư hồi âm vì sợ mất lòng. Nhưng lúc này, tất cả những gì anh dành cho chúng nó – từ đầu đến cuối – chỉ là sự khinh thường.
Chắc em đã biết rất rõ, cũng đã thấy rất rõ sự cô độc của anh giữa cái thế giới mà anh luôn cố tô vẽ. Anh tài giỏi, anh đẹp trai, anh cũng đã cố làm hài lòng mọi người, nhưng rồi họ luôn có lí do để đá anh ra xa họ. Có lẽ với xã hội, ranh giới đã được định sẵn như một thứ cứng nhắc, rằng anh đã sinh ra và sống trên một tầm cao, vì thế đừng cố nghiêng người xuống vùng trũng dưới chân mình! Điều anh cần làm chỉ là cố giữ vững vị trí ấy – và cái giá phải bỏ ra bên cạnh sự nỗ lực chiến đấu ngày đêm chính là sự ganh ghét của mọi người!
Em có còn nhớ vào năm anh học lớp 11, anh đã thay mặt lớp đi thi văn nghệ nhưng rồi đã không ai đến cổ vũ anh? Nếu chúng không thảy trách nhiệm cho anh, anh cũng không tha thiết gì trổ tài nơi học đường tạp nham ấy. Chúng không đến, anh vẫn hát và đạt giải nhất. Chiều hôm đó, cầm tiền thưởng trong tay, anh đã kéo em ra phố và tiêu số tiền đó trong chớp nhoáng. Không thể làm bạn với lũ dở dở ương ương, nhưng với người nằm ở "cực đại" hoặc "cực tiểu" – như em chẳng hạn – anh lại có thể mở lòng.
Ấy vậy mà ngày hôm sau, anh bị cả lớp (trong đó có cả thầy chủ nhiệm) khiển trách vì đã tự ý xài hết số tiền thưởng "của lớp". Anh đã đứng lì mặt ra, chấp nhận bị hạ hạnh kiểm trong học kì. Ra đó là cách ăn cướp công sức lao động của người ta sao? Hay đơn giản chỉ là nhờ có cái trường này, nhờ có cái lớp này mà cậu mới có vinh dự đi thi, mới có tiền thưởng, lấy quyền gì mà tự tung tự tác?
Làm học sinh gương mẫu thì bị ganh ghét, trở thành học sinh cá biệt cũng gặp đố kị chê trách, anh bắt đầu sống cuộc sống mới cho riêng mình, không quan tâm cảm xúc của người xung quanh, cũng không mảy may chú ý đến lời nói của thiên hạ. Anh sống một cuộc sống giàu sang, anh trang bị cho mình tất cả những gì thuộc về phạm trù vật chất – những thứ mà lũ chúng nó sẽ thèm nhỏ dãi vì không đủ khả năng sở hữu. Anh vẫn đứng nhất trường, vẫn chơi đàn và sáng tác nhạc lúc rảnh rỗi, vẫn vẽ tranh mỗi khi có hứng thú. Mỗi sáng, anh soi mình trong gương, mỉm cười với cậu bạn đẹp trai ở phía bên kia cuộc đời rồi bước ra đường bằng những bước chân của kẻ hơn người.
Trong lúc đó, em – một con người dưới đáy xã hội – bị phân biệt và hất ra bằng những cú đạp đau điếng, vẫn giữ cho mình một nét mặt giống hệt anh. Dù sao, anh vẫn phải thừa nhận rằng, cô độc trên đỉnh cao vẫn hơn là cô độc dưới tận cùng.
Anh tốt nghiệp Đại học loại ưu, còn em cầm tấm bằng trung bình của một trường Đại học tư nhân không có tên tuổi, và cả hai đều chưa có việc làm. Người ta nói anh đẹp quá, giỏi quá, lại con nhà giàu, lại nghệ sĩ như thế, tuyển vào làm gì? Em thì khác, em xấu xí, em chả có năng lực, trông lại nghèo hèn thế kia, người ta tống cổ em là lẽ đương nhiên!
Cha mẹ nói anh phải mỉm cười nhiều hơn, hoạt ngôn hơn nữa để tạo thiện cảm với nhà tuyển dụng. Anh lẳng lặng nhận vẽ chân dung miễn phí cho người đi đường suốt 6 tháng trời, rồi đột ngột nộp đơn xin việc vào một công ty bé xíu không tên tuổi. Ngày đi phỏng vấn, anh cười như một thằng hề. Anh không trình bằng Đại học, anh nói anh sẽ làm thử việc không lương trong 3 ngày để họ đánh giá. Họ đồng ý. Anh đi làm, mặc chiếc quần jean cũ với cái áo thun cá sấu mà mẹ anh định vứt. Mọi người nhìn anh, cười nửa miệng. Anh ngồi làm việc rất siêng năng, mọi người cười thì anh cười, mọi người nói thì anh nói. Anh bỏ ra chưa đến một phần tư năng lực của mình để hoàn thành tốt công việc trong ngày, đủ để nhà tuyển dụng hài lòng mà người xung quanh không quá cảnh giác. Anh ăn cơm bụi, nói rằng mình ở trọ, đi xe máy cũ với chiếc nón bảo hiểm trầy trụa. Mọi người yêu mến anh, bảo anh hãy cố gắng và họ tin rằng trong vài tháng nữa anh sẽ quen việc thôi!
Anh trở về nhà, lột bỏ thân xác của một con người tầm thường. Anh đến một nhà hàng sang trọng, ăn tối và chơi đàn ở đó. Anh cũng vẽ tặng chân dung cho một bà già cô đơn. Thế rồi anh thấy em, ở phía bên kia đường, đang đeo khẩu trang và phát tờ rơi. Băng qua xe cộ, anh chào em và em đáp lại anh bằng tiếng hét căm thù.
Anh hơi bất ngờ, nhưng cuối cùng cũng nhếch miệng cười. Em ơi, anh chỉ đang thử nghiệm một trò chơi lạ lẫm, tại sao em lại phản ứng dữ dội như thế? Sao em cứ hét đi hét lại bằng thứ ngôn từ đau lòng và làm anh bị tổn thương thế này?
"Đồ khốn, anh đã khác đi và cười nói với quá nhiều người!".
MÈO ĐEN
