Tập 6 - Chương 3 - Mùa thu

Bố cùng Laura đánh đống xong đống cỏ đầm lầy cuối cùng vào một buổi chiều tháng chín nóng nực. Bố muốn cắt thêm một luống cỏ khác vào ngày hôm sau nhưng sáng đó trời đổ mưa. Liên tục ba ngày đêm mưa xối xả đều đặn khua lộp độp trên mái nhà và chảy tràn trên các ô kính cửa sổ.

Mẹ nói:

- Mình đành phải chờ thôi. Đang có bão rồi.

Bố đồng ý một cách miễn cưỡng:

- Đúng! Đúng là có chuyển đổi thời tiết. Một chàng trai có thể cảm nhận việc này ngay trong xương của mình.

Sáng hôm sau, căn lều lạnh cóng với các ô kính cửa sổ gần như bị sương giá phủ kín và khắp phía bên ngoài là một màu trắng.

- Chúa ơi!

Mẹ run rẩy kêu lên trong lúc nhóm lò bếp:

- Lúc này mới chỉ là ngày đầu tiên của tháng mười.

Laura mang giầy và khăn choàng ra giếng lấy nước.

Hơi lạnh đập trên má và xộc thẳng vào trong mũi cô. Nền trời màu xanh nhạt và khắp mặt đất trắng toát. Sương gía đọng trên từng lá cỏ, đóng cứng trên lối đi, trườn dài trên các lối đi dọc theo những nẹp nhỏ giữ lớp giấy chống thấm màu đen.

Rồi mặt trời ló lên từ một mé đồng cỏ và khắp nơi sáng lóe. Mỗi vật nhỏ đều lóng lánh ánh hồng như mặt trời hoặc xanh nhạt như nền trời và tất cả cỏ lá kéo dài chói chang màu sắc cầu vồng.

Laura thích thú với quang cảnh tuyệt vời. Cô vẫn biết sương giá sẽ làm úa héo rau cỏ. Những khóm cà chua xoắn xuýt với vẫn trái xanh, đỏ và những dây bí với những tàn lá lớn che trên các trái bí non đều lấp lánh sáng trong sương giá trên mặt đất mấp mô lạnh cóng. Những cây bắp ướt sũng với các cọng lá dài đều trắng toát. Sương giá đã giết chết tất cả. Trên mặt đất không một thứ màu xanh nào còn được sống sót. Nhưng sương giá vẫn đẹp tuyệt vời.

Trong lúc ăn điểm tâm, bố nói:

- Không còn cắt cỏ thêm được nữa nên mình sẽ lo thu hoạch. Mình không thu được nhiều trong năm đầu trên đất trồng nhưng cỏ sẽ thối rữa trong mùa đông này.

Năm tới mình sẽ thu khá hơn.

Những mảnh đất được cày bật lên vẫn bị rễ cỏ giữ bám cứng với nhau. Dưới những mảnh đất này, bố đào bới những củ khoai nhỏ cho Laura và Carrie lượm bỏ vào những chiếc thùng thiếc. Laura ghét cảm giác nhớp nhúa khô khốc khi ngón tay chạm vào đất. Nó khiến cô lạnh buốt sống lưng nhưng không thể nào tránh được, vì phải có người đi lượm khoai. Cô và Carrie miệt mài tới lui với những chiếc thùng cho tới khi lượm đầy năm bao. Đó là tất cả số khoai tây có được.

Bố nói:

- Đào bới quá nhiều mà chỉ thu được vài củ. Nhưng có năm khạp khoai còn hơn là không có gì và đã có thể tính tới đám đậu.

Bố kéo những dây đậu héo chất thành đống cho khô. Lúc này mặt trời đã lên cao. Sương giá đã tan hết và gió đang thổi lạnh ngắt khắp đồng cỏ ngả màu vàng nhạt và nâu tím.

Mẹ và Laura đi hái cà chua. Những cây cà rũ gx mềm oặt và đen sậm nên họ hái cả những trái xanh nhỏ nhất. Số cà chua chín chọn riêng ra chỉ có khoảng gần một ga-lông.

- Mẹ sẽ dùng số cà chua xanh này làm gì?

Laura hỏi và mẹ đáp:

- Chờ coi.

Mẹ rửa cà thật kĩ và giữ không cho một trái nào trầy tróc. Rồi mẹ xắt thành lát mỏng và nấu cùng với muối, ớt, giấm và gia vị.

Mẹ hể hả:

- Thế là có gần hai lít cà chua xanh ngâm dầu giấm. Nếu đợt hoa màu đầu tiên trong vườn không có gì khác nữa thì số cà ngâm giấm này cũng là một món đặc biệt để ăn kèm với đậu hấp trong mùa đông này.

Mary thêm:

- Và còn gần một ga-lông cà chín được dành riêng.

- Thêm năm khạp khoai tây nữa.

Laura nói trong lúc chùi hai bàn tay lên tấm tạp dề vì chúng vẫn gợi lại cảm giác nhớp nhúa dễ sợ.

Carrie kêu lớn:

- Còn củ cải nữa, rất nhiều củ cải!

Carrie rất thích ăn củ cải sống.

Bố cười:

- Khi bố tách đậu xong, sàng sảy và đóng vào bao thì còn có thêm gần một khạp đậu. Rồi khi bố cắt xong mấy đồi lúa mì, xay cho xong vào một tách trà cất dưới hầm chứa thì mình đã có một vụ mùa kha khá.

Laura biết rõ đây là một vụ mùa hết sức nghèo nàn. Nhưng cỏ khô và bắp đủ dùng cho bò ngựa tới mùa xuân còn năm khạp khoai tây, gần một khạp đậu thêm vào những thứ bố săn được sẽ đủ cho cả nhà sống tạm.

Bố nói:

- Ngày mai bố phải lo cắt lúa.

Mẹ nhận xét:

- Không có gì bất ngờ đặc biệt đâu, Charles. Mưa đã dứt rồi và em chưa từng thấy thời tiết mùa thu dễ chịu hơn thế này.

Bố nhìn nhận:

- Đúng là như vậy. Lúc này lạnh về đêm, sáng sớm trời khô còn ban ngày thì nắng ấm.

Mẹ đề nghị:

- Mình có thể kiếm một món thịt tươi để đổi thức ăn.

Bố nói:

- Ngay khi cắt lúa xong, anh sẽ đi săn.

Ngày hôm sau, bố đi cắt và tụ lúa. Mười tụ lúa đứng như một hàng lều của người da đỏ bên cạnh những đống cỏ khô. Khi xong việc, bố mang từ ngoài đồng về sáu trái bí còn ửng màu vàng.

Bố giải thích lí do:

- Dây bí không còn mọc nổi trên mặt đất cứng ngắt và sương giá làm hư hết những trái non, nhưng mình cũng còn nhiều hạt giống cho năm tới.

Mẹ hỏi:

- Sao phải vội vã ngắt những trái bí như thế?

Bố giải thích:

- Anh cảm thấy sốt ruột, tựa hồ như cần phải vội vã.

Mẹ nói:

- Anh cần có một giấc ngủ ngon lành.

Sáng hôm sau, một trận mưa trút xuống. Sau khi làm các công việc thường lệ và ăn sáng xong, bố khoác áo, chụp chiếc mũ rộng vành che kín hết gáy. Bố nói :

- Anh sẽ kiếm về một cặp ngỗng. Hồi đêm anh đã nghe thấy chúng đang bay qua. Thế nào cũng có một số đáp xuống đầm.

Bố lấy súng xuống, đeo vào dưới áo khoác và bước ra ngoài.

Đợi bố đi khỏi, mẹ nói:

- Các con gái, mẹ đã nghĩ tới chuyện dành cho bố một sự bất ngờ.

Laura và Carrie rời khỏi chiếc xống chén và Mary ngồi thẳng dậy trên chiếc giường mà cô đang dọn dẹp. Tất cả đồng loạt hỏi:

- Chuyện gì vậy?

Mẹ nói:

- Phải làm xong thật mau. Laura, con chạy ra chỗ tụ lúa lấy về cho mẹ một trái bí xanh. Mẹ sẽ làm bánh hấp!

- Một chiếc bánh hấp! Nhưng bằng cách nào...

Mary nói và Laura nói tiếp:

- Một chiếc bánh hấp bằng bí xanh hả? Con chưa nghe thấy ai nói thế bao giờ, mẹ.

Mẹ nói:

- Cả mẹ cũng chưa nghe. Nhưng mình sẽ chẳng làm được gì nếu không dám làm những điều mà chưa có ai được nghe thấy trước đó.

Laura và Carrie hối hả rửa sạch chén đĩa. Rồi Laura chạy dưới làn mưa sương lạnh buốt tới chỗ tụ lúa lôi về một trái bí xanh lớn nhất.

Mẹ nói:

- Tới đứng bên cửa lò hong khô người đi, Laura. Con chưa lớn lắm nhưng cũng đủ lớn để tự biết choàng khăn mà không cần phải nhắc.

Laura nói:

- Con chạy rất nhanh nên không trúng mưa nhiều. Mẹ coi, rõ ràng con chỉ bị ướt một chút thôi. Bây giờ, con làm gì đây?

Mẹ nói:

- Con hãy xắt bí thành miếng và gọt vỏ trong lúc mẹ làm vỏ bánh. Sau đó, mình sẽ thấy điều mình phải thấy.

Mẹ bỏ lớp vỏ bánh mì vào chảo hấp, phủ đường nâu và gia vị lên. Rồi mẹ chất dầy lên lớp vỏ bánh những miếng bí xanh mỏng. Mẹ tưới lên một nửa ly dầu giấm, đặt một miếng bơ nhỏ lên trên rồi đặt lên một lớp vỏ bánh.

- Đó!

Mẹ nói khi xuống xong các cạnh bánh.

Carrie thở ra, mở lớn mắt nhìn chiếc bánh hấp:

- Con không biết mẹ có làm được không.

Mẹ nói:

- Ừ, mẹ cũng chưa biết.

Mẹ chuyển nhanh chiếc bánh vào lò hấp và đóng cửa lò lại, tiếp:

- Nhưng cách duy nhất để khám phá là thử coi. Gần giờ ăn trưa, mình sẽ biết.

Tất cả ngồi đợi trong căn lều gọn gàng. Mary đang bận rộn đan cho xong đôi vớ ấm cho Carrie trước khi thời tiết trở lạnh. Laura đang khâu hai ghép hai mảnh vải bông dài lại để làm một tấm phủ giường. Cô ghép các mép vải lại một cách cẩn thận và dùng ghim để ghim vào áo của mình ngang chỗ đầu gối. Cô kỹ lưỡng kéo mép vải thật bằng phẳng rồi khâu vắt vào nhau với những mũi khâu nhỏ, đều đặn.

Mũi khâu phải sát, nhỏ, chắc và sâu nhưng không sâu quá vì tấm phủ cần phẳng phiu không có một nếp nhăn nào ở chính giữa. Và, tất cả các mũi khâu phải hoàn toàn giống hệt nhau đến mức không phân biệt nổi vì đó chính là cách thức khâu vá.

Mary rất thích làm việc đó nhưng lúc này cô đã bị mù và không thể làm được. Với Laura, việc khâu vá này khiến cô có cảm giác giống như bị xé ra thành nhiều mảnh và cô muốn hét lên. Gáy cô đau nhức và sợi chỉ xoắn lại rồi thắt nút. Cô phải tháo những mũi khâu hư ngang với những mũi khâu do cô khâu được.

Cô nói một cách cáu kỉnh:

- Chiếc mền len rộng đủ phủ kín giường. Tại sao những tấm phủ giường lại không đủ rộng như thế?

Mary nói:

- Vì các tấm phủ giường làm bằng vải bông và vải bông không có đủ khổ rộng bằng một tấm phủ giường.

Chiếc kim của Laura trượt qua một lỗ nhỏ trên chiếc đê chạy vào ngón tay cô. Cô ngậm chặt miệng không nói một tiếng nào.

Nhưng chiếc bánh hấp được hấp rất hay. Khi mẹ đặt chiếc áo đang may cho bố xuống và mở cửa lò hấp thì mùi bánh hấp thơm nồng tỏa ra. Carrie và Grace ngó chăm chăm khi mẹ đảo bánh lại cho vàng đều.

Mẹ nói:

- Bánh hấp dẫn lắm.

Carrie kêu lên:

- Ô, bố khó khỏi kinh ngạc!

Ngay trước giờ ăn trưa, mẹ lấy bánh ra khỏi lò hấp. Đó là một chiếc bánh hấp thật tuyệt.

Mấy mẹ con ngồi chờ ăn trưa cho tới gần một giờ nhưng bố không về. Khi đi săn, bố thường không chú ý đến giờ ăn. Cuối cùng, mấy mẹ con đành phải ăn và chiếc bánh hấp phải chờ tới giờ ăn tối khi bố trở về với những con ngỗng mập mạp để quay cho ngày hôm sau.

Trọn buổi chiều mưa vẫn chậm rãi rơi đều đặn. Lúc Laura ra giếng kéo nước, bầu trời xám xịt hạ xuống thật thấp. Xa xa trên đồng, lớp cỏ màu nâu ướt sũng và những đám cỏ cao trong đầm uốn cong ủ rũ dưới mưa rơi.
Laura vội vã rời khỏi giếng nước. Cô không thích nhòn quang cảnh bên ngoài khi tất cả cỏ đều rũ xuống.

Mãi giờ ăn tối, bố mới trở về. Bố trở về không đem theo gì ngoài cây súng. Bố không cười nói và mắt bố mở lớn, lặng lẽ.

Mẹ hỏi nhanh:

- Có gì bất thường, Charles?

Bố cởi chiếc áo ướt sũng, chiếc mũ đang nhỏ nước, treo lên trước khi trả lời:

- Đó cũng là điều anh muốn biết. Có một cái gì đó rất lạ. Trên hồ không có một bóng con ngỗng hay một con vịt nào. Trong đầm cũng vậy. Không nhìn thấy một con nào hết. Chúng bay thật cao trên những đám mây và bay rất nhanh. Anh có thể nghe thấy tiếng chúng gọi nhau. Caroline, mọi loài chim đều bay cực nhanh về phía nam. Và mọi thứ mồi săn khác đều biến hết. Tất cả những sinh vật ở đây đều chạy trốn hoặc bơi đi ẩn mình ở một nơi nào đó. Anh chưa từng thấy một nơi nào hoang vắng và yên tĩnh như vậy.

Mẹ nói một cách vui vẻ:

- Đừng suy nghĩ nữa. Bữa tối đã sẵn rồi. Anh ngồi gần bếp lò đi, Charles, cho khô người. Em sẽ dọn bàn ăn. Em thấy giống như đang lạnh hơn.

Thời tiết quả là đang lạnh hơn. Cái lạnh len vào dưới bàn, trườn từ những bàn chân trần của Laura lên đầu gối cô dưới lớp váy áo. Nhưng bữa ăn tối ấm áp, ngon lành và dưới ánh đèn sáng, tất cả các khuôn mặt đều rạng rỡ với điều bí mật sẽ gây ngạc nhiên cho bố.

Bố không nhận ra điều đó. Bố đói và ăn nghiến ngấu mà không biết mình đang ăn món gì. Bố lại nói:

- Thật là lạ, không có một con vịt hay một con ngỗng nào dừng lại nghỉ.

Mẹ lên tiếng:

- Giống như những con vật tội nghiệp đó đang muốn có nắng. Em mừng là mình được yên ổn khi trời đổ mưa dưới mái nhà chắc chắn như thế này.

Bố đẩy chiếc đĩa trống lui lại và mẹ liếc Laura như ngầm nói:

- Tới lúc rồi!

Tất cả đều mỉm cười, ngoại trừ bố. Carrie ngọ ngoạy trên chiếc ghế và Grace nhấp nhổm trong lòng mẹ trong lúc Laura đặt chiếc bánh hấp xuống.

Bố vẫn chưa nhìn thấy chiếc bánh ngay. Rồi, bố bật kêu lên:

- Bánh hấp!

Sự ngạc nhiên của bố vượt khỏi mức tất cả mong đợi. Grace, Carrie và ngay cả Laura đều cười lớn.

Bố kêu lên:

- Caroline, thế là em đã làm một chiếc bánh hấp hả? Bánh hấp gì vậy?

Mẹ nói:

- Nếm đi rồi sẽ biết!

Mẹ cắt một miếng bánh đặt vào đĩa của bố.

Bố cắm chiếc nĩa xuống lấy ra một miếng cho vào miệng.

- Bánh táo hấp! Em kiếm táo ở đâu ra vậy?

Carrie không thể giữ được lâu hơn nữa. Cô gần như kêu lên:

- Đó là bí! Mẹ làm bánh bằng bí xanh!

Bố xắn thêm một miếng nữa và nhai chậm rãi. Bố nói:

- Bố không bao giờ nghĩ tới điều này. Mẹ luôn đánh bại cả nước về chuyện nấu nướng.

Mẹ không nói gì nhưng một ánh hồng ửng trên má mẹ và mắt mẹ sáng lên khi tất cả đều ăn bánh hấp một cách ngon lành. Tất cả đều ăn thật chậm nhấm nháp từng miếng nhỏ như cố kéo dài hương vị thơm ngon tuyệt vời.

Đó là một bữa cơm tối hạnh phúc mà Laura muốn kéo dài không bao giờ dứt. Khi đã lên giường nằm với Mary và Carrie, cô vẫn thức với cảm giác sung sướng. Cô được ngủ thoải mái và ấm áp hết sức. Tiếng mưa rơi trên mái cũng là những âm thanh thật dễ chịu.

Một giọt nước lăn trên khuôn mắt lờ mờ trong bóng tối khiến Laura ngạc nhiên. Cô chắc chắn đó không phải là nước mưa vì mái nhà che kín phía trên. Cô chúi sát hơn vào Mary và mọi thứ tối dần vào giấc ngủ ấm áp.