Tập 2 - Chương 26 - Ra đi

Sau bữa điểm tâm sáng hôm sau, Bố và Mẹ chất đồ lên thùng xe.

Trước hết tất cả chăn, nệm biến thành hai chiếc giường được đặt chồng lên nhau ngang phía sau thùng xe và phủ kín bằng một tấm bọc kẻ sọc vuông. Mary và Laura cùng bé Carrie ngồi trên đó vào ban ngày. Ban đêm, chiếc giường phía trên được đẩy tới phần trước thùng xe để Bố và Mẹ nằm. Mary và Laura ngủ trên chiếc giường phía dưới vẫn nằm nguyên tại chỗ.

Kế tiếp, Bố tháo chiếc tủ nhỏ khỏi vách nhà và Mẹ cất thức ăn cùng chén dĩa vào trong đó. Bố đặt chiếc tủ ngay dưới ghế ngồi trước thùng xe và chèn trước nó một túi bắp dành cho ngựa.

Bố nói với Mẹ:

- Mình sẽ có chỗ duỗi chân thoải mái, Caroline.

Mẹ xếp hết quần áo vào hai chiếc túi và Bố treo chúng dưới những cọng khung mui trong thùng xe. Đối diện với mấy chiếc túi, Bố treo cây súng và dưới cây súng là túi đạn cùng ống thuốc nổ. Cây đàn của Bố nằm trong hộp được Bố đặt trên một mép giường để tránh bị dằn xóc.

Mẹ cuốn chiếc vỉ sắt màu đen, lò nướng bánh, bình lọc cà phê trong những bao bố và đặt vào thùng xe trong lúc Bố buộc chiếc ghế đu, chiếc khạp ở phía ngoài và treo ở phía dưới chiếc thùng đựng nước và máng ăn cho ngựa. Rồi Bố đặt cẩn thận chiếc đèn thiếc ở một góc trước thùng xe, chỗ có túi bắp giữ nó không chao động.

Lúc này, xe đã chất xong. Vật duy nhất không thể mang theo là chiếc cày. Cũng được thôi, vì nó đâu còn giúp được việc gì. Không có chỗ cho nó. Khi dừng chân ở bất kì nơi nào sẽ tới, Bố có thể kiếm thêm da thú để đem đổi lấy một chiếc cày khác.

Laura và Mary leo lên thùng xe ngồi trên chiếc giường phía sau. Mẹ đặt bé Carrie ngồi giữa các cô. Cả ba dều đã tắm rửa và chải tóc. Bố bảo các cô sạch bóng như chiếc răng chó săn còn Mẹ nói các cô sáng rỡ không khác những chiếc kẹp mới.

Rồi Bố cột Pet và Patty vào xe. Mẹ leo lên chỗ ngồi ở ghế trước, bíu chắc những sợi dây. Đột nhiên, Laura muốn được nhìn lại ngôi nhà. Cô hỏi Bố có chịu cho cô nhìn ra ngoài không. Thế là Bố thả lỏng sợi dây phía sau tấm bạt mui, mở ra một lỗ tròn lớn. Laura và Mary có thể nhìn qua lỗ hổng ra ngoài nhưng vẫn còn sợi dây giữ cho bé Carrie không bổ nhào vào thùng đồ ăn.

Căn nhà gỗ gọn gàng vẫn nguyên vẹn như mọi ngày. Nó hình như không biết mọi người sắp ra đi. Bố đứng một hồi giữa khuôn cửa, nhìn khắp các thứ bên trong. Bố ngắm chiếc giường, ngắm chiếc lò sưởi và những tấm kính cửa sổ. Rồi Bố cẩn thận đóng cánh cửa ra vào, kéo dây then cài ra ngoài. Bố nói:

- Một ai đó có thể cần chỗ trú ẩn.

Bố leo lên chỗ ngồi bên cạnh Mẹ, nắm dây cương trong hai bàn tay và tắc lưỡi ra dấu cho Pet và Patty.

Trước khi đổ dốc theo con đường dẫn xuống trũng lạch suối, Bố dừng ngựa lại và tất cả đều quay nhìn về phía sau.

Xa tới tận cùng tầm mắt về phía đông, phía nam, phía tây không một thứ gì chuyển động trên đồng cỏ mênh mông. Chỉ có những thảm cỏ xanh dập dờn trong gió và những cồn mây trắng trôi giữa bầu trời trong, cao thẳm.

Bố nói:

- Đúng là một xứ sở vĩ đại, Caroline. Nhưng sẽ còn nhiều ngày dài với những người da đỏ man rợ và lũ sói ở đây.

Ngôi nhà gỗ nhỏ và khu chuồng ngựa đứng im lìm trong hiu quạnh.

Rồi Pet và Patty nhảy chồm tới. Cỗ xe lao xuống từ những bờ vách đi sâu vào vùng trũng suối um tùm và trên một cội cây cao, một con bách thanh bắt đầu lên tiếng hót.

Mẹ nói:

- Em chưa nghe chim bách thanh hót sớm như thế bao giờ.

Bố đáp khẽ:

- Nó đang chào tạm biệt chúng mình.

Họ xuống khỏi những khu đồi thấp tới lạch suối. Mực nước chỗ khúc cạn rất thấp, rất dễ qua. Trên đường đi băng qua vùng trũng thấp, những con hươu đứng sững nhìn họ băng qua và những con nai mẹ canh chừng bầy con đang nhảy nhót trong bóng cây. Và vượt lên giữa những bờ vách đất đỏ dựng đứng, cỗ xe lại lăn trên đồng cỏ.

Pet và Patty hăm hở đi tới. Tiếng vó khua của chúng chỉ tạo một âm thanh bị bóp nghẹt dưới vũng trũng sâu, lúc này rộn vang trên đồng cỏ. Gió ca hát ồn ào va đập vào dàn khung xe vững chắc.

Bố và Mẹ ngồi im, lặng lẽ trên ghế và Mary với Laura cũng nín thinh. Nhưng Laura cảm thấy trong người xốn xang. Không ai biết nổi điều gì sẽ xảy ra hoặc nơi nào mình sẽ tới khi đang di chuyển trên một chiếc xe buông kín mui.

Buổi trưa Bố dừng lại bên một dòng suối nhỏ cho ngựa ăn uống và nghỉ ngơi. Không bao lâu nữa dòng suối sẽ cạn khô dưới cái nóng mùa hè, nhưng lúc này thì đang đầy nước.

Mẹ lấy bánh mì nguội và thịt ra khỏi thùng thức ăn và cả nhà cùng ngồi ăn trên thảm cỏ trong bóng mát của cỗ xe. Họ uống nước trong suối và Laura cùng Mary chạy quanh thảm cỏ ngắt những bông hoa dại trong lúc Mẹ buộc lại thùng thức ăn, Bố cột Pet và Patty vào xe trở lại.

Rồi họ tiếp tục đi một hồi lâu băng ngang đồng cỏ. Không có gì để ngắm ngoài những thảm cỏ ngả nghiêng trong gió, bầu trời và những vết bánh xe kéo dài vô tận. Thỉnh thoảng, một con thỏ nhảy chạy ra xa. Có lúc một con gà gồ mái cùng với cả bầy con tán loạn chúi mình vào trong cỏ. Bé Carrie đang ngủ còn Mary và Laura cũng hầu như thiếp đi khi các cô nghe Bố nói:

- Có chuyện không ổn ở đó.

Laura bật nhổm lên và ở một khoảng xa phía trước trên đồng cỏ, cô thấy một đống nấm màu sáng, nhỏ. Cô không thấy một điều gì là không ổn cả.

Cô hỏi Bố:

- Ở đâu, Bố?

Bố trả lời, hất đầu về đống nấm:

- Đó. Nó đang nằm im.

Laura không hỏi thêm. Cô cố nhìn và nhận ra đống nấm kia là một cỗ xe đang phủ mui. Dần dần, cỗ xe lớn hơn. Cô bé thấy xe không có ngựa. Khắp xung quanh cỗ xe không có gì động đậy. Rồi cô nhìn rõ một vệt màu tối ngay trước cỗ xe.

Vệt màu tối đó là hai người đang ngồi trên dàn trước cỗ xe. Một người đàn ông và một người đàn bà. Họ ngồi nhìn xuống chân và chỉ ngẩng đầu lên khi Pet và Patty dừng lại phía trước họ.

Bố hỏi:

- Có chuyện gì không ổn vậy? Ngựa của ông bà đâu?

Người đàn ông đáp:

- Tôi không biết nữa. Hồi tối, tôi cột chúng vào cỗ xe và sáng nay chúng không còn nữa. Có ai đó đã cắt dây và dắt chúng đi trong đêm.

Bố nói:

- Con chó của ông bà làm gì?

- Không có chó.

Jack ngưng dưới thùng cỗ xe. Nó không gầm gừ nhưng không bước ra. Nó là một con chó tinh khôn nên biết rõ phải làm điều gì khi gặp người lạ.

Bố nói với người đàn ông:

- Vậy thì ngựa của ông bà mất rồi. Ông bà không bao giờ còn tìm lại được chúng đâu. Treo cổ là điều tốt lành cho bọn trộm ngựa.

Người đàn ông nói:

- Đúng thế.

Bố nhìn Mẹ và Mẹ kín đáo gật đầu. Rồi Bố lên tiếng:

- Ông bà hãy đi cùng chúng tôi tới Independence.

Người đàn ông nói:

- Không. Những gì chúng tôi có đều gom hết trong xe. Chúng tôi không thể rời khỏi xe được.

Bố kêu lên:

- Sao thế được! Ông sẽ làm gì? Dọc đường này nhiều ngày, nhiều tuần có thể không có ai qua. Ông không thể ở đây được.

Người đàn ông nói:

- Tôi không biết nữa.

- Chúng tôi sẽ ở lại trong xe của mình.

Người đàn bà lên tiếng. Bà cúi nhìn những bàn tay của mình đặt cạnh vạt áo và Laura không thể nhìn rõ mặt của bà. Cô chỉ nhìn được một bên chiếc nón.

Bố nói với họ:

- Tốt hơn là hãy đi. Rồi ông bà có thể trở lại kiếm xe sau.

Người đàn bà nói:

- Không.

Họ không rời cỗ xe vì mọi thứ họ có đều ở đó. Thế là cuối cùng Bố đánh xe đi, bỏ họ ngồi lại trên dàn xe, hoàn toàn trơ trọi giữa đồng cỏ.

Bố cằn nhằn một mình:

- Những kẻ mới nhập cuộc! Mọi thứ họ có và không có chó canh chừng. Không tự mình canh chừng. Và cột ngựa bằng mấy sợi dây!

Bố khụt khịt mũi:

- Những kẻ mới nhập cuộc!

Rồi lại nói:

- Không được phép buông thả ở miền tây Mississippi!

Mẹ hỏi Bố:

- Charles! Rồi họ sẽ ra sao?

Bố nói:

- Ở Independence có quân đội. Anh sẽ nói lại với người chỉ huy để ông ta cho người tới đưa họ đi. Họ có thể chịu đựng lâu được. Cũng may cho họ là có mình qua đây. Nếu không gặp mình thì không biết khi nào mới có người kiếm thấy họ.

Laura ngắm mãi cỗ xe đơn độc cho tới khi nó chỉ còn là một điểm nhỏ trên đồng cỏ. Rồi nó là một cái chấm và mất biến.

Suốt thời gian còn lại trong ngày, Bố tiếp tục lái xe và lái xe. Họ không gặp bất kì người nào khác.

Khi mặt trời hạ xuống, Bố dừng lại bên một chiếc giếng. ở đây từng có một ngôi nhà nhưng nó đã bị thiêu rụi. Giếng đầy nước ngọt và Laura cùng Mary đi gom những mẩu gỗ chảy đỏ để nhóm lửa trong lúc Bố cởi dây, cho ngựa uống nước và buộc chúng vào cọc. Rồi Bố đem ghế ngồi từ trên xe xuống và nhấc thùng thức ăn ra. Ngọn lửa bùng lên rực rỡ và Mẹ nhanh chóng lo nấu bữa tối.

Mọi việc lại diễn ra đúng như trước lúc họ dựng nhà. Bố Mẹ và bé Carrie ngồi trên ghế xe, còn Laura và Mary ngồi trên dàn ghế trước. Họ ăn bữa tối ngon lanh và sưởi ấm bên ngọn lửa trại. Pet và Patty cùng Bunny gặm đám cỏ non trong lúc Laura dành lại những mẩu thức ăn cho Jack để dù nó không nài xin nhưng vẫn có thể ăn no căng khi cả nhà xong bữa tối.

Rồi mặt trời xuống khuất hẳn ở thật xa về phía tây và đã tới lúc dựng trại qua đêm.

Bố buộc Pet và Patty vào thùng thức ăn đặt ở cuối thùng xe. Bố cũng buộc Bunny vào bên cạnh. Rồi Bố mang bữa bắp ăn tối tới cho chúng. Sau đó, Bố ngồi bên đống lửa phì phà tẩu thuốc trong lúc Mẹ đưa Mary và Laura lên giường, đặt bé Carrie nằm bên các cô.

Mẹ tới ngồi xuống bên cạnh Bố bên đống lửa và Bố lấy đàn ra khỏi hộp, bắt đầu chơi đàn.

- Ô, Susanna, đừng khóc cho anh.

Tiếng đàn nỉ non và Bố bắt đầu hát:

Anh hướng về cùng California xa thẳm

Với chiếc xoong sạch bóng trên chân

Tiếc nhớ mãi ngôi nhà thân yêu ấy

Ước mong thầm nó không phải của anh

Bố ngưng hát nói:

- Em biết không, Caroline. Anh đang nghĩ là những con thỏ sẽ hết sức ngạc nhiên khi tới ăn mảnh vườn rau chúng mình trồng.

Mẹ nói:

- Đừng nhắc nữa, Charles.

Bố nói với Mẹ:

- Đừng bao giờ tiếc, Caroline. Mình sẽ có một vườn rau tốt hơn. Thế nào mình cũng làm được nhiều hơn so với khi còn ở trong vùng đất của người da đỏ.

Mẹ nói:

- Em chẳng biết điều gì.

Bố đáp:

- Sao thế, vậy là con la rồi!

Rồi Mẹ bật cười và Bố lại tiếp tục đàn, hát:

Tới miền nam, anh dừng chân lại

Miền nam ơi, quê hương anh mãi mãi

Xa, xa, xa, xa tắp mù khơi

Miền nam ơi, xa cuối chân trời.

Điều ca nhịp nhàng ngân dài gần như nâng Laura lên khỏi giường. Cô bé phải kìm mình nằm im để khỏi đánh thức bé Carrie. Mary cũng đang ngủ nhưng không bao giờ Laura tỉnh hơn.

Cô nghe thấy Jack đang chuẩn bị chỗ nằm dưới thùng xe. Nó quay vòng, quay vòng, đạp chân trên cỏ. Rồi nó cuộn mình lại nằm phịch xuống và thở ra một hơi dài thoải mái.

Pet và Patty đang nhai những hạt bắp cuối cùng và những sợi xích rổn rảng. Bunny nằm xuống ngay bên cỗ xe.

Tất cả quây quần tại đó, an toàn và đầy đủ trong đêm dưới bầu trời mở rộng đầy sao. Lại thêm một lần tấm bạt mui xe trở thành mái nhà.

Tiếng đàn chuyển sang một hành khúc và giọng Bố hát sang sảng tựa hồ tiếng chuông:

Sát cánh bên nhau dưới cờ, các bạn

Thêm một lần vai lại kề vai

Và hô vang: vì Tự do chiến đấu!

Laura cảm thấy cô cũng phải hô lên. Nhưng Mẹ đang khẽ nhìn qua lỗ hổng vào trong thùng xe.

Mẹ nhắc:

- Charles! Laura vẫn còn thức. Con bé không thể ngủ nổi với tiếng nhạc như thế đâu.

Bố không lên tiếng nhưng điệu đàn chuyển đổi. Nhè nhẹ và nối tiếp tiếng đàn kéo dài dìu dặt du dương một nhịp điệu bập bềnh ru vỗ Laura.

Cô thấy mí mắt mình khép lại. Rồi cô bắt đầu trôi dật dờ trên những đợt sóng cỏ xanh vô tận và giọng ca của Bố trôi theo cùng cô:

Thuyền trôi trên nước trong xanh

Mái chèo khua sóng bập bềnh thuyền xa

Buồm căng thuyền nhẹ lướt xa

Người yêu ơi, biết bến bờ là đâu

Ngày đêm mãi mãi bên nhau