Chương 14

Mặt hồ xanh long lanh chuyển sang sắc tản bạch , thắp sáng hằng hà sa số những đốm sáng , tuôn chảy những dải nhiều màu rực rỡ . Thỉnh thoảng một màu thanh thiên tối hoặc một cầu vồng xanh lam lại trùm phủ , hồ lại nằm yên bất động , không sản sinh ra trăm sắc ngàn màu, chỉ phản chiếu những rẻo mây tơi tả . Những đường dích dắc lan trên mặt sóng, trông như hàng ngàn đốm lửa bừng lên , loé sáng , để lai đằng sau hàng ngàn đốm lửa bừng lên , loé sáng , để lại đằng sau những dải bọt . Từ một phía bờ , gương nước long lanh cũng như nhuộm thẫm lại bởi đường viền đều đặn của hàng cây tươi tốt trong khuôn viên . Những tán liễu khổng lồ , những rặng tống quá sủ thanh tao , những cây trăn , cây thích , những làn tóc buông lơi rung rinh của bạch dương xoã dài xuống mặt nước trong như pha lê nằm ngay sát gốc . Trên ven bờ những đám lau mọng nước và những khóm cây xoè hoa . Những chiếc cuộng dài màu sẫm của thảm thực vật hồ ao , đôi chỗ chợt cao vọt lên trên những khúc cây cúng xác . Những dải bọt trắng xoá run rẩy dưới chân cây lau sậy , đó là nước đập mạnh vào đám rễ chằng chịt của chúng phát ra những tiếng oàm oạp , những tiếng lách cách dường như khô khan và trào bọt như giận dữ .

Trên vệt nước giữa hồ cũng thấp thoáng một bóng trắng , giống hình một rẻo mây sà xuống nước vì bị hấp dẫn bởi con sóng nhấp nhoáng lửa .... Rồi bóng thứ hai , thứ ba,... cả đàn sà xuống những sắc vàng đang trôi nổi để rồi lại bay lên không , mang theo trên sắc trắng tinh khiết của mình vài tia lửa sáng . Đó không phải là những rẻo mây - mà là đàn hải âu , lông óng mượt , cất tiếng kêu lảnh lói . Sung sướng vì tiết trời ấm áp và tràn ngập nắng vầng dương , chúng cất lên khúc tụng ca hân hoan , dìm những bộ lông trắng toát vào làn nước đang lấp lánh sắc cầu vồng . Sát mặt nước xập xoà những cánh chuồn chuồn thanh mảnh , thường được gọi là chuồn chuồn tiểu thư , và những đám mây muỗi ồn ào chao lượn trong màu xanh trong vắt của không khí .

Những hơi gió mát lành chao động lá cây , gợi lên tiếng rì rào , cuộc trò chuyện bí ẩn của thiên nhiên . Chỉ đôi khi vút lên tiếng kêu lảnh lói của con hải âu , ồm ộp vài tiếng ễnh ương hay tiếng cá quẩy mạnh , để lại trên mặt hồ những vòng tròn lan rộng . Còn nói chung trên mặt hồ là tĩnh mịch , trong lúc khuôn viên chao chát muô giọng chim . Tiếng những con sẻ lanh loét quét , tiếng vàng oanh ngân dài , tiếng chim hét huýt vang, tiếng cu gù ấm áp. Bên dưới , trên các cành cây , từng đàn từng lũ , cả một cộng đồng chim sẻ , những gã binh nhì của đội quân chim - đang cãi cọ ầm ĩ .

Valđemar Mikhôrôvxki dừng chân ở chỗ đường ngoặt ngay sát bờ hồ . Đột ngột , qua tán lá xanh , bừng lên một tia mặt trời nóng ấm , nhay nhót quanh chàng , rung rinh trong đôi đồng tử màu thép xám và đọng thành một giọt lóng lánh hồng ngọc trên viên ngọc của chiếc kim chàng cài cavát , khiến Valđemar ngước nhìn lên .

" Thật là một tia nắng đặc biệt ! Nó châm ta như kim . Giá ta mê tín nhỉ ... Ôi ! Thật là vớ vẩn !..."

Chàng bước tiếp , ngạc nhiên khi nhận ra mình không tài nào tập trung suy nghĩ , những ý nghĩ cứ đứt đoạn nhường chỗ cho những câu hỏi nối nhau hiện ra .

" Tại sao ta đâm ra nhạy cảm thế ? Triệu chứng này là thế nào vậy ? Có tia sáng nào chợt tọi vào lòng ta , như tia nắng mặt trời chiếu vào người ta khi nãy ... Tia sáng ! Phải chăng nàng là tia sáng ấy ? Là tia nắng mặt trời , liệu nàng có nồng ấm thế chăng ? "

Chàng mỉm cười chua chát .

" Có thể , nhưng đã nguội lạnh mất rồi , bị kiệt sức vì chót sưởi ấm cho kẻ khác . "

Trong trí chàng thoáng qua hình ảnh Xtefchia và Prônnhixki . Chàng nhún vai , bật cười nói to thành tiếng :

" Mình thật là đại ngốc ! Tia sáng nào ? Trong khi đang có vầng dương thì hẵng biết sưởi nắng đã . Mơ mộng vô mục đích ấy làm gì ?

Chàng ngó ra mặt hồ .

" Cứ như những con hải âu kia - chàng nghĩ - chúng bay lượn tắm trong ánh nắng , mang trên đôi cánh hằng hà sa số cầu vồng . Chúng mới thông minh làm sao ! ... không bỏ qua tia sáng nào , chúng lấy của mỗi tia một chút cầu vồng , không thương tiếc - đó chính là nghệ thuật tận dụng ở đời . Để quan sát mọi thứ , để nghiên cứu các chi tiết - chỉ tổ uổng phí thời giờ chẳng được ích lợi gì , không thu kết quả gì, bởi đối tượng quá tầm thường tình, không khiến ai quan tâm cả .

- " Đó là chân lý hay nghịch lý ? - chàng ngẫm nghĩ - Ta muốn đó là chân lý . Ta có thể cho phép . "

Bên kia hồ, trên con đường được viền bởi bức tường ngũ cốc , chàng trông thấy những chiếc đầu và cổ ngựa đang lao nhanh , cùng phần bên trên của chiếc xe tứ mã kiểu Mỹ vàng . Trong xe có hai hình người , nổi bật trên nền ruộng lúa mì vàng rực . Valđemar nhìn hồi lâu , rồi bật cười .

- Ồ ! Ánh sáng đang đi kia kìa ! - chàng vui vẻ thốt lên và quay vào lâu đài .

Mọi người lặng lẽ dùng bữa tối , cụ Machây có vẻ khó chịu , Valđemar lạnh lùng , Prônnhixki lo lắng .

Eđmun không ngờ phải gặp đại công tử . Hắn luống cuống bội phần khi nghe nói phu nhân và các tiểu thư đã đi . Thường thường , khi có mặt phu nhân Elzônôvxka và Luxia hắn cảm thấy thoải mái hơn . Bước chân vào phòng ăn , hắn đã nhận thấy vẻ cúng nhắc của hai ông cháu , và quyết định làm bộ vui vẻ . Hắn hào hứng kể lại việc đã có mặt ở kho vật tư nông nghiệp . Hắn dí dỏm phê phán công ty và những người mà hắn đã gặp tại đó . Nhưng khi thấy câu chuyện không hề gây ấn tượng gì đến cả hai ông cháu nhà Mikhôrôvxki , hắn bắt đầu quay sang trò chuyện chủ yếu với ông Kxavery . Hắn hạ giọng hỏi ông lão :

- Hôm nay bà và các cô không về ư ?

- Có là không - ông Kxavery đáp - Họ tới Obrôny thường bao giờ cũng ngủ tại đấy.

- Đáng tiếc .

- Sao ông lại than phiền ? Ông có chuyện riêng tư gì với bà và các cô đâu kia chứ ?

- Có đấy , mà lại rất khẩn .

- Hay thật . Tôi rất muốn biết là việc gì - Ông Kxavery nói , nhìn gã thực tập sinh vẻ hóm hỉnh .

Eđmun thoáng cảm nhận được chút diễu cợt trong giọng ông lão , hắn nghĩ bụng :

" Hôm nay lão có chuyện gì thế không biết ? "

- Kìa ông , thế chuyện gì vậy ? - Ông Kxavery nhắc lại câu hỏi . Đã chén khá nhiều , ông lão đang lúc phấn chấn . Prônnhixki lắc đầu .

- Ồ , chuyện ấy tôi không thể ngỏ với bất kỳ ai .

- Thế kia ! Hô , hô ! Vậy chí ít tôi có thể hỏi xem ông quan tâm đến ai trong số các bà và cô đó chứ ?

- Tôi có chuyện riêng với một người - hắn đáp với nụ cười đầy ẩn ý .

- không hiểu tôi có tò mò quá không nếu tôi muốn kể cho nàng nghe nỗi nhớ nhung của mình và muốn ngắm sắc hồng của đôi môi người ấy .

Valđemar vô tình nghe rõ tất cả . Phẫn nộ , chàng những muốn đứng phắt lên tống cổ Prônnhixki ra khỏi cửa . Nhưng chàng cố nén lòng , có thể là do tác dụng của ánh mắt van vỉ của cụ Machây .

- Ông có vẻ tin chắc vào sắc hồng ấy quá nhỉ ! - ông lão Kxavery nhận xét . - Thế nếu ông không thể làm dậy lên màu hồng ấy thì sao ?

- Ông không tin à ? Các tiểu thư bao giờ cũng háo lời ngọt ngào và mặt ửng hồng khi nghe gọi . Nhất là Xtefchia thì chúa hay đỏ mặt . Tôi biết cô ấy quá rõ đi chứ ...

Nói đến đây , Edmun nhận thấy là mình đã hơi đi quá xa liền nín bặt . Nhưng đại công tử không kìm chế lâu hơn được nữa . Bóp vụn điếu xì gà trong tay rải lên mặt bàn , chàng đột ngột đứng phắt lên , xin lỗi cụ Machây rồi bước ngay ra khỏi phòng ăn .

Cụ Machây chúc hai người còn lại ngủ ngon , nói vài câu gì nữa với họ rồi cũng ra nốt . Bị chạm nọc , Prônnhixki mất vui , còn ông lão gia khách thì nghĩ bụng khi chìa tay cho hắn : " Này anh chàng kỵ sĩ trẻ trai , chàng có phóng nhanh quá không đấy ? "

Valđemar lồng lộn đi đi lại lại trong phòng làm việc cố làm cho lòng nguôi giận . Một tiếng đồng hồ sau chàng sai ông lão Jaxenty mời Eđmun . Đại công tử ngồi bên bàn làm việc , vẻ mặt bình thản và dửng dưng , khiến gã thực tập sinh lấy lại vẻ thoải mái khi không nhận thấy sự không hài lòng trên mặt chàng .

- Có việc gì thế ạ ? - Hắn vừa hỏi vừa mềm mại bước đến bên bàn .

Valđemar trỏ cho hắn chiếc ghế .

- Mời ông ngồi . Tôi muốn nói chuyện với ông .

Gã trai bối rối , im lặng ngồi xuống .

- Thực ra , tôi muốn bày tỏ với ông một dự định mà tôi đã có từ một lúc nào đó , dự định có liên quan đến ông - Valđemar nói .

- Đến tôi ?

- Phải . Tôi định đề nghị ông chuyển hẳn sang bên Guenbôvitre . Tôi chắc với ông chuyện đó không có gì phiền , thậm chí phạm vi hoạt động bên ấy còn có phần rộng hơn ... - Chàng nói bằng giọng tự nhiên và lịch sự nhưng với vẻ lạnh nhạt giá băng .

Prônnhixki tưởng như sét vừa giáng trúng đầu . Hắn đề phòng mọi chuyện , trừ việc chuyển sang Guenbôvitre . Hắn không biết nên nghĩ thế nào về việc ấy . Hắn chỉ lắp bắp thốt ra :

- Thưa ... thưa đại công tử , tại sao ... lại đột ngột thế ? ... Tôi ... tôi chưa chuẩn bị .

- Chuyện vặt ấy mà , chỉ vài dặm đường , đâu phải di chuyển xa .

Eđmun còn định chống đỡ .

- Hay ngài không hài lòng vì công việc đồng áng của tôi ở Xuôđkôvxe ? - Hắn hỏi với ý hạ mình , điều ấy khiến Valđemar càng không ưa .

- Công việc đồng áng ư ? không . Có điều nói chung ông sang ben Guenbôvitre hợp hơn .

- Hợp hơn ạ ? ... Tại sao ? Về phương diện nào ạ ?.... Mikhôrôvxki mất hết kiên nhẫn .

- Ồ , thưa ông , về nhiều phương diện khác nhau - chàng thốt lên , vẩy tàn thuốc vào gạt tàn .

Prônnhixki hiểu ngay . Người ta không muốn hắn ở đây . Nhưng nguyên nhân chính là gì ? Hắn nhất thiết muốn biết . Sau một thoáng im lặng , hắn lại lên tiếng :

- Thưa công tử , nếu chuyến đi hôm nay khiến ngài không hài lòng , tôi hết sức xin ngài thứ lỗi . Quả thực , tôi đã phạm sai lầm .

Valđemar ngẩng đầu .

- Tôi có chê trách gì đâu mà ông phải xin lỗi ? - Chàng hỏi . - Ông đã hành động không đúng , nhưng đó chỉ là việc vặt .

- Tôi không được biết trước rằng nam tước phu nhân hôm nay định đi - Prônnhixki biện bạch .

Đại công tử bĩu môi khó chịu . Chàng không thích thói quanh co .

- À ,chuyện đó thì ông biết rõ , bởi thậm chí ông còn ra lệnh dành bộ tứ mã khoang cho cô tôi kia mà . Nhưng tôi xin nhắc lại, đó chỉ là chuyện vặt . Cái chính là ông không

thích hợp với môi trường tại Xuôđkôvxe . Ông hiểu chứ ?... Ông không thích hợp với những quy định cần thiết , quá coi thường chúng , điều đó không thuận với một chuẩn mực theo quan niệm chúng tôi .

Tận lúc này mắt Eđmun mới chợt sáng ra . Người ta đã nhận ra những dự tính của hắn và tống cổ hắn đi nơi khác . Việc đề nghị hẳn chuyển sang Guenbôvitre chỉ là cách thức nhẹ nhàng chỉ cho hắn đường rút lui . Kế hoạch của hắn đã bị bàn tay đại công tử cương quyết gách chéo . Prônnhixki thấy buồn , hắn bị thua hoàn toàn , không phương chống đỡ . Hắn nhìn đại công tử . Vừa hút thuốc , Valđemar vừa nhìn chăm chú vào lọ mực bằng cẩm thạch , vẻ mặt như muốn bảo : " Sao ngươi còn chưa bước đi ? Ta nói xong rồi đấy ! "

Eđmun cảm thấy nên đi , nhưng hắn còn ngập ngừng chưa rõ đây là việc mời hắn nghỉ hẳn , hay chỉ là đổi chỗ . Vẻ ngập ngừng ấy làm Valđemar cáu . Chàng bực mình đứng lên , chìa tay cho hắn , nói cụt lủn :

- Thế thôi , chúc ông ngon giấc .

Gã thực tập sinh bật dậy , trả lời với vẻ tự nhiên cố nặn :

- Tôi xin cố gắng làm hài lòng đại công tử .

- Cảm ơn . Như vậy sẽ có lợi cho cả hai phía hơn .

Hai người cúi chào nhau . Prônnhixki bước ra , đầu ngẩng cao , nhưng ra đến cửa hắn lại cúi đầu buồn bã .

- Mẹ kiếp ! Mình bị tống cổ rồi - Hắn cáu tiết lẩm bẩm , - tống cổ khỏi chỗ làm tư , không phải cách chức như chính quyền . Nhưng cách thức của ông ta mới tế nhị làm sao , theo kiêur quý tộc đại gia ! Thật là quý phái ! - hắn thốt ra với vẻ mỉa mai độc địa .

Ra đến tiền phòng , một gia nhân định khoác áo choàng cho hắn , Eđmun cáu kỉnh gạt ra .

- Cút cha mày đi !

- Ô hô ! - người gia nhân thốt lên khi khép cửa lại sau lưng hắn .

Valđemar bước vào phòng ngủ của cụ Machây . Cụ đang nằm trên giường đọc báo . Thấy cháu , cụ đẩy chiếc đèn sang một bên .

- Sao mãi cháu không tới ?

- Cháu vừa nói chuyện với Prônnhixki . Xong rồi - Valđemar nói, ngồi xuống cạnh giường .

- Cháu không nhận ra hắn nữa a' ?

- Về căn bản là thế . Cháu đề nghị hắn chuyển sang Guenbôvitre .

- Hắn đồng ý ?

- Đó là điều hắn không muốn , nhưng hắn hiểu người ta muốn gì ở hắn .

- Hãy nói thật ông nghe : có phải đó là do câu chuyện bên bàn ăn tối nay không ?

- Chuyện đó chỉ đẩy nhanh sự việc mà thôi .

- Thế nguyên do chính là từ đâu ?

- Ông còn hỏi thế ư ? Cháu không thể nào chịu nổi những chuyện tiếu lâm của hắn, nhất là ...

Chàng đứng dậy , đi đi lại lại trong phòng .

Cụ Machây im lặng . Ánh đèn soi nghiêng rọi sáng mái tóc bạc như cước và những nếp nhăn hằn sâu trên vầng trán, trên mặt , mắt cụ hơi nheo lại , đôi môi đã héo tàn đọng lại nỗi đớn đau . Cụ ngồi lặng rất lâu chìm sâu vào nỗi trầm tư , đôi vai còng xuống như đang bị đè trĩu bởi một gánh nặng quá mức .

Chiếc bóng già nua của cụ nổi rõ trên nền thảm , những ký ức từ quá khứ , đầy dằn vặt , trút xuống hình dáng ấy , dưới sức nặng của chúng , mái đầu cụ cúi gục mỗi lúc một thấp hơn . Đột nhiên , cụ ngẩng vầng trán nhăn nheo , nhìn cháu trai , dằn giọng hỏi :

- Valđemar này, hãy nói thật với ông ! Chủ yếu là vì cô gái ấy phải không ?

Từ một góc sâu trong căn phòng tối cất lên một giọng trầm , mượt mà cố nén lại :

- Vâng !

- Lạy Chúa , xin Người đừng chối từ lòng thương ! - đôi môi run rẩy của cụ già khẽ thì thào .

Cụ đưa tay lên bưng lấy mặt , cầu nguyện khe khẽ , nhắc đi nhắc lại với nỗi kinh hoàng :

- Vì tội lỗi của con xin Người chớ trừng phạt cháu nó , lạy Chúa , lạy Chúa ! Hãy tha thứ cho con ... Xin Người đừng báo thù !