Phần II - Phu nhân De Condé - Chương 4

Bây giờ đã đến lúc chúng ta trở lại với một trong những nhân vật quan trọng nhất của cuốn truyện này.
Người đó đang rong ruổi trên lưng ngựa trên con đường lộ từ Paris đi Bordeaux với năm người bạn đồng hành. Mắt họ láo liên mỗi khi cái túi đựng đầy tiền vàng kêu lọc cọc. Bàn hòa âm ấy làm cho nhóm người vui hẳn lên như tiếng trống thúc giục bước quân hành của những người lính.

- Không sao! Không sao! Mười ngàn livers núi của ấy. một người trong bọn nói.
- Nhưng cái núi của ấy không phải bỗng dưng mà có. Phải cung phụng cho bà quận chúa một đại đội đấy anh bạn Barrabas ạ! - Ferguzon nói.

- Muốn là một người làm ăn chăm chỉ cũng khó thật! - Cauvignac nói - trát Cả Số tiến thu được của thằng cha thu thuế cho hoàng gia đã biết thành giáp trụ. áo nịt và đồ thêu. Chúng ta ăn vận hách như những lãnh chúa và có thể sang trọng đến nỗi có cả túi tiền riêng nữa. dù rằng trong đó chẳng có gì. ôi. bề ngoài!

- Hãy nói về chúng tôi chứ không phải ông. thưa đại úy. ông đã có túi tiền vàng với mười ngàn livres rồi. - Barrabas lại nói.
- Anh bạn à! - Cauvignac đáp - BỘ anh không nghe thấy hay đã hiểu lầm cái điều Ferguzon vừa mới nói hay sao: Chúng ta có trách nhiệm đối với quận chúa. Tôi không phải là một kẻ đang làm việc này lại quăng sang việc khác. Lão Lenet đã giao cho tôi mười ngàn livres để tuyển một đội quân. Tôi sẽ mộ được đủ lính tráng hoặc là quỷ ma bắt tôi đi. Chừng nào xong việc. lão còn phải trả thêm tôi bốn chục ngàn nữa.

- Nếu lão không trả thì sao?
- Với mười ngàn livres để tuyển mộ một đội quân. - Bốn giọng nói diễu cợt nhất tề vang lên.
Bởi vì trong năm người kia. chỉ có một mình Ferguzon là tin tưởng vào tài tháo vát của Cauvignac.
- Cho nên mới cần phải thêm vào đó. . . - Cauvignac nói.

- Những ai sẽ thêm?
- Thôi tạm bỏ qua đi! Kia! Một khách hàng đầu tiến đã tới. Tôi thấy một người đàn ông đang đi trên đường. Các bạn nhìn coi. . .
- Thấy rồi! - Ferguzon đáp.

Một trong những kỵ sĩ lại gần Cauvignac nói:
- Tôi hiểu rõ là đại úy muốn giữ lời cam kết. tuy nhiên chùn g ta sẽ có thể bị thiệt thòi nếu quá thật thà. Bữa nay họ cần chúng ta. nhưng nếu ngày mai. khi đội quân đã được tuyển mộ xong. họ sẽ nhét những sĩ quan tin cậy của họ vô. và chúng ta sẽ bị tống cổ đi. trong khi chúng ta chịu biết bao cực nhọc để thành lập nó.

- Anh còn khù khờ lắm anh bạn Carrotel ạ và không phải lần đầu tôi nói với anh như thế. - Cauvignac đáp - Cái lý luận hạng bét của anh buộc tôi phải giáng anh xuống một cấp. vì lẽ đương nhiên chúng ta sẽ làm sáu sĩ quan nòng cốt của đơn vị ấy. Carrotel! Lẽ ra tôi phong cho anh chức thiếu úy. nhưng bây giờ anh chỉ là trung sĩ. Còn Barrabas anh sẽ nhận chức ấy cho tới khi nào Ferguzon bị treo cổ. anh sẽ được thăng chức trung úy bởi quyền hạn thâm niên. Nhưng xin các bạn hãy chú ý theo dõi người lính đầu tiến của tôi Ở đằng kia.

- Ðại úy có biết gì về tên đó không? - Ferguzon hỏi.
- Không.
- CÓ lẽ là một gã tư sản. hắn mặc một cái áo choàng đen.
- Chắc không?

- Kia nhìn xem! Gió vừa hất tung cái áo lên. đại úy thấy không?
- Nếu gã vận áo choàng đen thì đúng là một anh tư sản giàu có. càng tốt. chúng ta sẽ tuyển gã vô phục vụ các vị hoàng thân. vì đội quân của chúng ta cần phải ăn vận chỉnh tề. Này Ferguzon. tôi hy vọng đội quân của tôi sẽ làm rạng danh tôi.
Cả bọn thúc ngựa để bắt kịp anh chàng tư sản lúc ấy đang bình thản đi Ở giữa lộ. Khi nghe thấy tiếng vó ngựa lộp cộp tới. gã lẽ phép nép vào một bên đường và chào Cauvignac.

- Hắn có lễ độ. đó là một điều tốt. nhưng hắn không biết chào theo kiểu nhà binh. rồi ta sẽ dạy Nói đoạn Cauvignac chào lại hắn và đi song song bên hắn.
- Thưa ông - Cauvignac nói - Xin ông nói cho chúng tôi biết ông có yêu nhà vua không?
- Yêu lắm chớ!

- Rất đáng khen! -Cauvignac tròn xoe mắt nói - Và hoàng hậu?
- Hoàng hậu? Tôi tôn kính nhất trên đời.
- Tốt quá! Thế còn Mazarin?

- Thưa ông. ông Mazarin là một đại nhân. và tôi ngưỡng mộ ông ấy.
- Rất tốt. Thế là chúng tôi đã có diễm phúc được gặp một gia nhân trung thành của hoàng đê.
phải vậy không?

- Dạ. ông quá khen.
- May quá! Chỉ có trên những con đường lớn mới có được những cuộc gặp gỡ như thế này.
Anh chàng tư sản bắt đầu nhìn Cauvignac với một vẻ lo ngại rõ rệt. Hắn hỏi:
- ông muốn gì?

- Thưa ông. tôi muốn nói rằng ông phải theo tôi.
Tuy ngồi trên yên. hắn vẫn nảy người lên vì ngạc nhiên và sợ hãi:
- Theo các ông? Và đi đâu. thưa ông?
- Tôi cũng chưa biết là sẽ đi đâu.

- Thưa ông. tôi chỉ đi với những người tôi quen biên.
- Chính thế và điều đó là khôn ngoan. vậy tôi sẽ nói cho ông biết chúng tôi là ai.

Anh chàng tư sản biểu lộ một cử chỉ chứng tỏ đã đoán ra sự thể. nhưng Cauvignac giả bộ không biết. nói tiếp:
- Tôi là Roland De Cauvignac. đại úy chỉ huy một đội quân vắng mặt. đúng thế. nhưng nó có được những vị đại diện xứng đáng: Trung úy Louis-gabriel Ferguzon. thiếu úy Georges-guillaume Barrabas. trung sĩ Zephirin Carrotel. và hai ông đấy. một là hạ sĩ lo việc hỏa thực còn ông kia lo việc trú quân. Bây giờ ông đã biết chúng tôi. thưa ông! - Cauvignac tươi cười tiếp - Tôi ước mong ông không đến nỗi ghét bỏ chúng tôi.

- Nhưng thưa ông. tôi đã phục vụ trong đội dân quân của hoàng để và tôi đóng đều đặn các sắc thuê. các món thuế phụ. các thứ ủng hộ linh tinh khác.
- Cho nên. thưa ông! - Cauvignac tiếp - Tôi không tuyển mộ ông để phục vụ hoàng để mà là cho các vị hoàng thân. Và ông đang đứng trước cái người đại diện bất xứng của các vị ấy.

- Phục vụ các ông hoàng. kẻ thù của nhà vua! - Chàng tư sản ngày càng ngạc nhiên kêu lên - Nhưng tại sao hồi nãy ông lại hỏi tôi có yêu hoàng thượng không?
- Bởi vì. thưa ông. nếu ông không thích nhà vua. nếu ông buộc tội hoàng hậu. nếu ông lăng mạ cái lão Mazarin. thì tôi đâu có làm phiền ông. ông sẽ là người anh em thân thương của chúng tôi.

- Nhưng tóm lại. thưa ông. tôi không phải là nô lệ. tôi không phải là nông nô.
- Không. thưa ông. ông là người lính. nghĩa là hoàn toàn tự do để trở thành đại úy như tôi hoặc thống chế của Pháp quốc như ông De Turenne.
- Thưa ông. trong đời tôi đã kiện cáo nhiều lần.

- à? Không sao. kiện cáo đó là một thói xấu. Tôi chả bao giờ kiện cáo. có thể chính vì tôi đã được học để trở thành luật gia.
- Nhưng trong khi đi kiện. tôi đã học được nhiều luật lệ của vương quốc.
- Dài dòng văn tự. Thưa ông. ông có biên. có tới 18. 772 điều luật không kể những phán quyên của nghị viện. những phán quyên. . . Thế biết những luật ấy. ông rút ra được những ích lợi gì?

- CÓ chứ. tôi biết rằng không ai được phép bắt người ta đi lính ngay giữa đường cái mà không có giấy phép.
- Tôi có. Ðây!
- Của công chúa phu nhân?
- Ðúng. của chính công chúa phu nhân.

Và Cauvignac kính cấn giở mũ.
- Hóa ra là Ở nước Pháp có hai vua! - Anh tư sản kêu lên.
- Vâng thưa ông. chính vì lẽ đó tôi đã yêu cầu ông tham gia về phía tôi. và tôi có bổn phận phải tuyển mộ ông vào đơn vị của tôi.

- Tôi sẽ đưa vụ này lên nghị viện.
- Lại một ông vua thứ ba nữa. và có thể ông sẽ có cơ hội phục vụ nó. Nền chính trị của chúng ta rất bao la. Lên đường. thưa ông!
- Nhưng thưa ông không thể được. người ta đang đợi tôi để bàn công việc.

- Ở đâu? Và ai?
- Tại Orleans. Tôi phải gặp ông biện lý về chuyện tiền bạc.
- Bao nhiêu?

- Bốn ngàn livres.
- ông sẽ đi lĩnh?
- Không. tôi phải đi nộp cho ông ta.
- Vì đã thắng một vụ kiện?

- Không. tôi đã thua kiện.
- Vừa vặn đúng với số tiền ông sẽ nộp cho các hoàng thân. nếu các vị ấy bằng lòng thay vào Chỗ ông một tên lính đánh thuê.
- Trời ơi! Tôi có thể đưa một người thay thế mà chỉ phải trả với cái giá 100 écus (Chú thích: écus tiền Pháp thời ấy. trị giá khoảng ba quan. có thời là sáu quan) thôi.

- Một người thay thế như cái mã của ông. một người thay thế cưỡi la. chân thò ra ngoài như ông. một người thay thế biết tới 18. 772 đạo luật. Ha. hà! Thưa ông. với một con người tầm thường thì đâu có cần tranh chấp với nhà vua làm chi. Chúng tôi cần những hạng người sáng giá như ông.

như địa vị của ông. như kích thước của ông. Xin ông đừng đánh giá mình quá thấp. ông thừa sức đáng giá bốn ngàn livres.
- Bây giờ thì tôi đã hiểu người ta muốn gì! - Anh chàng tư sản kêu lên - Ðây là một vụ trấn lột!
- Thưa ông. ông chửi bới chúng tôi đấy nhé! - Cauvignac nói - Và nếu chúng tôi không giữ gìn tiếng tốt cho quân đội của hoàng thân. thì chúng tôi đã lột da ông để đến bù vào sự lăng mạ ấy.

Không. thưa ông. hãy trao cho tôi bốn ngàn livres và đừng nghĩ rằng đó là một cưỡng đoạt. Ðây là một sự cần thiên.
- Nhưng ai sẽ trả tiền cho ông biện lý?
- Chúng tôi.
- Các ông sẽ giao giấy biết nhận cho tôi chứ?

- Rất đàng hoàng. đủ cả chữ ký. con dấu.
- Thế thì lại là chuyện khác.
- Vậy là ông chấp thuận?
- Cũng đành thôi. bởi tôi không thể làm khác được.

- Bây giờ hãy cho chúng tôi địa chỉ của ông biện lý và một vài thông tin cần thiên.
- Tôi đã nói với ông rằng đây là một vụ xử phạt do bị thua kiện.
- Kiện cáo với ai?

- Với Biscarros. nguyên cáo ăn thừa kế di sản của người vợ là dân xứ Orleans.
- Coi chừng! - Ferguzon nói.
Cauvignac liếc mắt ra dấu như có ý muốn nói: Không ngán gì hết. tôi đang thời cơ.

- Biscarros - Cauvignac lặp lại. hắn có phải là chủ một quán ăn Ở vùng Libourne không?
- Ðúng vậy. NÓ nằm giữa thành phố này và Saint-martin De Cubzac.
- Quán Con Bê Vàng?

- Té ra ông cũng biên.
- Chút ít.
- Tên khốn kiếp! NÓ đã làm tôi phải bồi thường một số tiền.

- Tôi hiểu. Xét ra cũng đau đớn lắm.
- Cho nên. nói thật với ông. thà rằng tôi đưa số tiền này cho các ông còn hơn là giao cho chúng - Vậy là ông đã thỏa mãn.
- Nhưng còn giấy biết nhận của tôi?

- Ði theo chúng tôi. ông sẽ có đủ hết.
HỌ tiếp tục đi về phía Orleans. và hai giờ sau. họ tới nơi. Sau khi đã kiêm được nhà trọ. anh Chàng tư sán nói:
- Làm sao bây giờ đây? Tôi không muốn để mất bốn ngàn livres của mình khi chưa có giấy biết nhận.

- Yên chí đi. ông có biết tự dạng của ông biện lý không?
- Biết chứ.
- Khi chúng tôi mang giấy biết nhận lại. ông đừng làm khó dễ. Và phải giao tiền ngay đó.

- Ðồng ý. CÓ điều nếu không có tiền. ông ấy sẽ không giao biên lai đâu.
- Tôi sẽ ứng trước. - Cauvignac nói.
Nói đoạn. Cauvignac rút Ở trong túi xách ra bốn ngàn livres gồm hai ngàn tiền bằng đồng Loại (Chú thích: Louis loại đông tiền vàng trị giá bằng hai mươi quan) và còn lại là Pistole xếp thành từng chồng một trước sự ngạc nhiên của nhà tư sản.

- ông có biết tên ông biện lý?
- Luật sư Rabodin.
- Vậy lấy giấy bút ra viết đi.
Gã tư sản tuân theo và ngồi viết.

" Thưa ngài Rabodin. tôi xin gửi đến ngài bốn ngàn livres tiền bồi thường tôi đã bị xử phạt trong vụ Bacarros' một kẻ mà tôi nghi ngờ thường dính líu vào những vụ lem nhem. Xin ngài vui lòng giao cho người cầm giấy này một tờ biên nhận hợp lệ. . ." Sau khi gã này ghi ngày tháng và ký tên. Cauvignac cầm lấy và đưa cho Ferguzon rồi căn dặn:

- Ðưa tiền cho ông biện lý rồi lấy biên lai về.
Ferguzon đó tỏ ra là người mau lẹ. Hắn đã làm tốt công việc được giao phó. Gã tư sản xem xét biên lai và công nhận hợp lệ. Gã đếm đủ bốn ngàn livres trao cho Cauvignac rồi nói:
- Bây giờ tôi hết nợ rồi chứ?

- Ổ lạy Chúa! Cũng đúng thôi! - Cauvignac nói - Trừ phi là ông không muốn phục vụ chính nghĩa.
- Không phải là cá nhân tôi. nhưng mà. . .
- Nhưng mà sao? Tôi linh cảm chúng ta sẽ không xa nhau khi chưa có một dịch vụ thứ hai.

Sau khi đã yên tâm vì nắm chắc tờ giấy biết nhận trong tay. gã tư sản bình tĩnh nói:
- CÓ thể được lắm. nhưng tôi có một đứa cháu. . .
- A ha!

- NÓ cứng cổ và rất ồn ào.
- Thành thử ông muốn loại bỏ nó.
- Không hẳn vậy. nhưng tôi thiên tưởng nó sẽ trở thành một người lính tốt.

- Gửi nó đến cho tôi và tôi sẽ đào tạo nó thành một anh hùng.
- ông nhận nó chứ?
- Rất vui lòng.

- Tôi còn có một đứa con đỡ đầu. thằng bé ngoan ngoãn ghê lắm. đến nỗi tôi buộc phải gửi nó vô ký túc xá.
- Vì vậy ông muốn cho nó cầm súng. phải không? Hãy cho đứa con đỡ đầu và đứa cháu của ông đến chỗ tôi. Hai đứa. ông chỉ phải trả có năm trăm livres thôi.
- Năm trăm livres? Tôi chả hiểu sao cả!

- Ðương nhiên khi nhập ngũ người ta phải trả tiền.
- Vậy tại sao ông bắt tôi phải trả tiền để khỏi nhập ngũ?
- Lý do đặc biệt: ông trả cho mỗi đứa Z50 livres rồi sau đó ông sẽ không bao giờ nghe nói về chúng nó nữa.

- Trời đất quỷ thần! Nghe ông nói trơn tuột. Nhưng rồi chúng nó sẽ ra sao?
- Nghĩa là một khi chúng nó phục vụ dưới quyền tôi. bọn chúng sẽ không đổi địa vị của mình cho ngay cả hoàng để trung Hoa. Còn về vấn đề bồi dưỡng. ông hỏi mấy người đây khắc biên. Trả lời đi Barrabas. trả lời đi Carrotel.

- Ðúng thế. chúng tôi sống như các vị lãnh chúa. - Barrabas nói.
- Còn về y phục. ông nhìn coi! - Carrotel quay một vòng để phô trương bộ y phục của mình.
Cauvignac hỏi:

- Thế nào? ông sẽ đưa hai cậu ấy đến tôi chứ?
- Tôi muốn lắm. ông dừng lại Ở đây có lâu không?
- Không. Chúng tôi sẽ ra đi vào sáng mai. Nhưng để chờ đợi họ. chúng tôi sẽ đi thật chậm. Hãy đưa cho chúng tôi 500 Livres vậy là coi như xong.

- Tôi chỉ có 250.
- ông giao nốt 250 kia cho hai đứa ấy. để làm một cớ gởi chúng nó đến tôi. nếu không. chúng nó sẽ nghi ngờ. . .
Sau khi đếm đủ 250 livres cho Cauvignac. gã hoan hỉ ra về. sung sướng vì chỉ mất có 500 livres mà loại bỏ được một thằng con nuôi mất dạy và một đứa cháu ăn hại.