Chương 7

Vô thức bước đi rồi thở dài. Nhìn dáng tỷ tỷ cưỡi ngựa tốt như vậy có thể thấy người dạy nàng cũng rất xuất sắc,có lẽ là một nam nhi mạnh mẽ. Bọn họ vốn là có thể cùng nhau làm một đôi hùng ưng chao liệng trên sa mạc tây bắc, vậy mà hiện tại một người thì nằm yên dưới ba tấc đất, một người lại bị chôn chặt trong thâm cung.

Đang mải suy tư, chợt nghe thấy phía sau có một tiếng đùa cợt « Đã là người của người ta, có đau lòng cũng vô dụng thôi.». Ta quay lại nhìn, thì ra là thập tam, vẻ mặt tự tiếu phi tiếu nhìn ta bước đến, theo sau là đại hắc mã lần trước.

Ta vừa nhìn thấy vẻ mặt của hắn liền có chút tức giận, tuy biết hắn khẳng định là muốn trêu ngươi, nhưng ta cũng chẳng buồn giải thích, chỉ nhàn nhạt nói » Như nhau cả thôi », nói xong quay người lại bước tiếp.

Hắn vừa nghe xong, có phần ngây ra, suy nghĩ một hồi mới có phản ứng, rồi cười lớn. Nghe hắn cười có điểm kỳ lạ, ta cũng dừng bước. Hắn đi đến trước mặt ta, vừa cười to vừa chỉ tay « Ta biết mà ? vừa nãy ở trong trướng tính tình hoà nhã làm sao, hoá ra là.. ngươi cho rằng ta coi trọng người đó » Nói xong lại cao giọng cười lớn.

Ta vốn bị hắn cười một cách quái lạ làm cho bực mình, lúc này nghe xong, trong đầu có chút ngỡ ngàng, rồi dần dần cũng hiểu được, cũng cảm thấy buồn cười. Lại nghĩ đến việc hắn hiểu lầm ta, càng thấy buồn cười hơn, không nhịn được bèn phá lên cười cùng hắn.

Hai người nhìn nhau cười một hồi lâu mới dần ngừng lại. Có điều vẫn là mỉm cười nhìn đối phương. Một trận cười này dường như đã mang địch ý của hai bên lúc trước chậm rãi bay đi. Ta cất bước đi trước, hắn đã ở bên cạnh chậm rãi bước theo, đại hắc mã thi đi ở đăng sau.

Ta vừa đi vừa nghĩ, như thế nào mình lại làm cho một sự tình ô long xảy ra như vậy (Sự tình ô long hình như (thôi nha) ám chỉ nhưng việc chỉ xét trên bề mặt mà không đi vào tìm hiểu bên trong) . Khoé miệng chợt nhếch lên, không nhịn được quay qua nói với hắn » Ta cũng không thích Thập a ka » Hắn ngẩn người, bước chân dừng lại, nhìn kỹ vẻ mặt nghiêm túc của ta, lại không nhịn được tiếp tục cười lớn, ta đứng một bên mỉm cười nhìn hắn. Cười xong, hắn thở dài « vậy là hoà ».

Hai người đi tới một chỗ sườn đồi cao, ta tìm một chỗ bằng phẳng ngồi xuống. Hai tay ôm đầu gối, nhìn về bãi đua ngựa đằng xa. Hắn ngồi xuống bên cạnh, cùng ta nhìn người, ngựa phía đó. đại hắc mã cũng tuỳ ý đứng bên cạnh chúng ta,chân cào cào đất.

Hai người im lặng một hồi lâu, ta vẫn là nhịn không được, hỏi » Tại sao buổi tối hôm đó ngươi lại đau lòng ? ». Hằn nhìn phía xa, nửa buổi cũng không hé miệng.Ta chờ một lúc, nhẹ giọng nói » Nếu khó xử, không cần trả lời đâu » Hắn cười khan một tiếng »Thực ra cũng không có gi, hôm đó là ngày giỗ của ngạch nương ta »

Ta « a « một tiếng, nhất thời không biết phải nói gì cho đúng, cũng lại quay về phía xa im lặng. Một lát sau hắn cố nở nụ cười » Ở rất nhiều năm về trước cũng ngày đó, ngạch nương được gả cho hoàng a mã ».

Ta nghe xong, trong lòng cũng cảm thấy hắn vì sao mà khổ tâm, đau lòng. Một nữ nhân đời này như vậy là đã xong. Nay chỉ sợ ngoại trừ con trai nàng ra, chẳng còn người nào nhớ được nàng đã xinh đẹp nhường nào vào lúc xuất giá, lại ra đi như nào vào lúc cảnh xuân đang tươi đẹp. Mà cái người hẳn là phải nhớ kỹ những chuyện ấy, lại bởi vì phải quản chuyện của thiên hạ nên căn bản không nhớ rõ khi nào mở hỉ khăn của tân nương yêu kiều như ngọc ấy nữa.

Nghĩ lại ngày thập a ka đại hôn, thập tam phải đối mặt với cả một trời màu hồng chói mắt,mà trong lòng thì tràn ngập đau thương. Thật là không thể chịu nổi. Vốn trong lòng vì hắn cư xử ngày hôm đó mà có chút bất mãn, giờ lại hoàn toàn biến mất, chỉ còn sự đồng cảm vô hạn.

Hai người lẳng lặng ngồi một hồi lâu, hắn quay sang ta cười cười, hỏi » Ngươi không thích thập ca, tại sao ta thấy ngươi vì hắn xướng khúc ? mọi người cũng đều nói ngươi vì hắn mà nổi điên. » Ta nghiêng đầu nhìn hắn hỏi » Biết lần đầu Cầu Nhiêm Khách gặp gỡ Hồng Phật Nữ , Hồng Phật Nữ đang làm gì không ? » Hắn trong thoáng chốc run lên, chậm rãi suy tư rồi trả lời » Hồng Phật Nữ đang chải đầu » Ta cười nói « Nam nữ ở bên nhau cũng có thể như Cầu Nhiêm Khách và Hồng Phật Nữ , quan tâm chiếu cố lẫn nhau, không cứ phải vì chuyện phong nguyệt, đơn thuần là thành tâm thôi ». Hắn nghe đến đó, vẻ mặt có phần xúc động, dừng lại nhìn ta, ta cũng thản nhiên nhìn lại hắn. Qua một hồi, hắn nói » Hay, hay cho câu « Phi quan phong nguyệt, chích vi chân tâm » » Ta thấy hắn có thể hiểu được ý tứ của ta, cũng rất vui vẻ, dù sao ở cổ đại, chuyện ngang hàng giữa người khác phái cũng vẫn là chuyện mới mẻ, chỉ sợ đa phần mọi người không chấp nhận. Hai người không nhìn nổi nhìn nhau mà cười.

Ta nhìn mọi người phía xa đang lục tục kéo nhau ra về, đứng dậy nói « phải trở về rồi ». Hắn cũng đứng lên, rồi chợt hỏi » Đi uống vài chén được không ». Ta kinh ngạc nhìn hắn, hắn ấm áp cười với ta. Ta như cảm nhận được sự ấm áp của hắn, xúc động nói » Có gì mà không được » Hắn nhìn nhìn ngựa, « Cùng cưỡi ngựa được sao ? » Ta cười cười « Cũng không phải lần đầu tiên mà ».

Hắn cười to hai tiếng rồi nhảy lên ngựa, đem ta ngồi ở phía sau. Một tiếng »Giá », hai người lại vội vã chạy đi.
(*Cầu Nhiêm Khách và Hồng Phật(Phất) Nữ là hai nhân vật dưới thời Lý Thế Dân ( không rõ có phải hư cấu không, có phim liên quan đến 2 nhân vật là Đại vận hà và Phong trần tam hiệp – nguồn : google search))

——–
Lúc thập tam đưa ta hồi phủ trời cũng đã tối đen. Thập tam mặc dù cho ngựa chạy tốc độ bình thường, ta còn khoác thêm kiện áo choàng hắn đưa ta, vậy mà vẫn cảm thấy lạnh. Hắn đỡ ta xuống ngựa, ta nói « Ngươi về trước đi » hắn suy nghĩ một lát « Ta cũng cần nói rõ với bát ca ». Ta cười « Bọn họ sẽ không làm khó ta đâu, tỷ tỷ cũng không đành lòng mà ». Hắn cười không để ý đến ta, tiến lên gõ cửa.

Ta thấy hắn đã quyết định, cũng đành bước theo. Cửa rất nhanh được mở ra. Hai gã nô tài nhìn thấy ta đứng bên cạnh thập tam a ka trước cửa,kinh ngạc rồi vội vàng thỉnh an. Thập tam thản nhiên »Dậy đi, đi báo với bát a ka là ta đã tới » Một người vội chạy đi báo , còn một người dẫn đường đưa thập tam tới phòng khách. Ta gật đầu chào thập tam, tự mình quay về phòng của tỷ tỷ.

Khi ta về đến phòng, cũng không thấy các nha hoàn khác, chỉ có Xảo Tuệ đứng ở đó. Tỷ tỷ nhìn ta, sắc mặt xanh mét, nói " Ngươi hẳn là nhớ rõ lời ta nói chứ « Chỉ có thể xảy ra một lần, không được phép tái diễn » " . Ta đứng đó, tự dưng không biết trả lời thế nào. Cùng bạn bè tự nhiên muốn ra ngoài chơi – chuyện này ở hiện đại ta vẫn thường xuyên làm. Nhưng đây lại là cổ đại, một chuyện nhỏ nhặt như vậy lại khiến người xung quanh có phản ứng mạnh, không khỏi làm người ta buồn bực. Tự do của ta. Ta phải làm như thế nào mới lại có được ngươi.

Ta một mực yên lặng đứng đó, vì ta không muốn cùng tỷ tỷ nói tiếp câu chuyện này, 300 năm giữa chúng ta khác nhau quá nhiều chuyện. Tỷ tỷ cũng vẫn mang vẻ mặt bất đắc dĩ, đau lòng nhìn ta. Xảo Tuệ nhìn ta, lại nhìn tỷ tỷ cuối cùng thở dài, cúi đầu.

Đứng im một lúc, tỷ tỷ nhìn ta cũng mệt mỏi, phất phất tay » Đi xuống đi ». Ta nhìn bộ dạng của nàng, trong lòng cũng cảm thấy hết sức khổ sở, chỉ là ta cũng không thấy mình làm sai chuyện gì. Ở chỗ này ta đã mất đi rất nhiều thứ, ta không muốn đến cả quyền lợi kết giao bằng hữu cũng bị tước mất, cho dù là làm tỷ tỷ đau lòng. Sau đó ta yên lặng quay người trở về phòng.

Buổi sáng tỉnh dậy, vốn cũng không còn sớm, ta vẫn là lười không buồn dậy. Nhìn mông lung lên trần , nghĩ tới chuyện tối qua đi cùng thập tam...

Hắn dắt ngựa, đi xuyên vào ngõ nhỏ an tĩnh rồi dừng lại trước cửa một tứ hợp viện( căn nhà) rất tinh xảo. Lão phụ( người phụ nữ già ) tới mở cửa thấy hắn,vội chaỵ đến thỉnh an, rồi cười nói « Thập tam gia đến sao không cho người báo trước một tiếng. Cô nương hiện tại đang tiếp khách. Ta liền đi báo cô nương, bảo nàng đuổi khách để lại đây » Thập tam nói » Không cần đâu, hôm nay chỉ là mượn chỗ này của ngươi cùng bằng hữu uống rượu, ngươi đi chuẩn bị một bàn rượu và thức ăn là được » Lão phụ vụng trộm nhìn ta, thấy ta cũng đang nhìn nàng, vội cúi đầu đi làm.

Thập tam đối với tứ hợp viện này vô cùng quen thuộc, dẫn ta tới một căn phòng được bố trí cực kỳ thanh lịch, tao nhã. Trong phòng có vài món đồ gỗ đơn giản, ngoài ra cũng không trang trí gì thêm,chỉ có bày một một bình hoa trắng trên án dâng lễ gần cửa sổ, ở giữa cắm điểm vài cành thuỷ trúc . Ta thoáng đánh giá rồi cùng thập tam ngồi xuống. Cười hỏi »Hồng nhan tri kỷ » Hắn cười một tiếng nói »Hồng nhan thì đúng là hồng nhan, nhưng cũng không hẳn là tri kỷ, chỉ là lúc bình thường phiền muộn thường tới đây uống vài chén rượu mà thôi, có thể nói liền nói » Ta gật gật đầu, nơi cô nương ở đây chắc là một nhã kỹ, người bình thường vốn không có khả năng gặp mặt.

Chỉ chốc lát lão phụ đã mang tới hai nha đầu bưng rượu và thức ăn vào, sắp xếp ổn thoả đâu ra đấy rồi đều lui ra. Ta cùng thập tam lúc này mới từ từ uống rượu, dùng bữa.

Uống vài chén lót dạ, hai người bắt đầu trò chuyện nhiều hơn. Từ chuyện vụn vặt trong cung tới những câu chuyện thú vị xửa xưa. từ biển Mạc Bắc tới Yên vũ Giang Nam, từ thơ từ núi sông cho đến cổ kim hiền sĩ, Sau đó còn phát hiện hai người cùng sùng bái Kê Khang cùng Nguyễn Tịch, trước vốn là đã cảm thấy vô cùng hợp ý, sau càng là hận vì gặp nhau quá muộn. Ta thậm chí còn có phần bị kích động.

Trung Quốc cổ đại mấy nghìn năm bị tư tưởng của Nho gia bao phủ là tam cương ngũ thường, như một cái võng lớn trói buộc áp chế độc lập tự do của cá nhân, lấy hoàng quyền làm trung tâm chính trị, không để cho chủ nghĩa cá nhân cơ hội phát triển. Nhưng Kê Khang- một người sinh ra lúc loạn thế, có thể coi là một người ngoài ý muốn, giống như một ánh chớp chợt loé trong đêm tối, tuy ngắn ngủi nhưng vẫn toả sáng. Ông truyền lại cho đời sau danh tác » Dữ sơn cự nguyên tuyệt giao thư » trong đó trình bày nhưng nhận định của ông về sự đối đãi ngang hàng bình đẳng giữa con người. « Phi thang, vũ nhi bạc chu, khổng » của ông cho rằng nho gia sùng bái thánh hiền cũng chỉ là một dạng của chuẩn tắc cho con người thôi, không thể yêu cầu tất cả mọi người phải làm theo. Hạnh phúc của con người chỉ có bản thân con người là rõ nhất, con người có quyền theo đuổi hạnh phúc của mình. Có thể nói tư tưởng của Kê Khang cùng với tư tưởng tự do, chú nghĩa cá nhân ở xã hội hiện đại có rất nhiều điểm tương đồng.

Ta dù vốn biết thập tam là một người không chịu gò bó, chỉ không ngờ tới hắn lại có thể sùng bái Kê Khang, bởi vì hắn là con cháu hoàng thất, nằm trên đỉnh của giai cấp thống trị. Phát hiện bất ngờ ngoài ý muốn này cùng cảm giác ở cổ đại có một người có thể hiểu được tâm sự từ đáy lòng ta làm ta vui mừng quá đỗi, không kìm nổi thậm chí càng cao giọng bàn luận. Mà hắn đại khái cũng không nghĩ đến ở thời đại của Nho giáo này lại gặp được có một nữ tử như ta, thậm chí nhiều nam nhân với tư tưởng của Nho gia còn không dám đem ra chất vấn, bàn luận. Nên trong hắn như có ba phần kinh ngạc, ba phần tán thưởng, và cả ba phần vui suớng cùng ta chậm rãi nói.

Lại nhớ sau khi cao hứng nói xong, ta bưng chén rượu nói với hăn » Thực ra ta thích Kê Khang còn bởi một nguyên nhân rất quan trọng ». Hắn cho rằng ta có chuyện quan trọng muốn nói, liền lặng người ngồi nghe. Ta híp mắt, mỉm cười nói » Mỹ nam trong lịch sử Trung Quốc cổ đại dù rất nhiều, đẹp như Tống Ngọc Phan An vẫn là vẻ đẹp nữ tính . Nhưng Kê Khang thì khác biệt, hắn là dương cương – khoẻ mạnh, một cây vân sam(cây lá kim thường xanh, dạng cây gỗ) cao thẳng dưới ánh mặt trời. Sau khi nói xong, không nhịn được thở dài nặng nề, mắt nhìn mông lung. Thập tam càng nghe mắt càng thẳng, nghe ta nói xong, nhìn ta hồi lâu vẫn không nói gì, rồi thở dài : » Đó là những người nổi tiếng từ sự lãng mạn »

Không thể phủ nhận lúc mới đầu cùng thập tam kết giao ta có một ít tư lợi.Dù ở bên ngoài ta có là người của bên Bát gia, tỷ tỷ lại còn là trắc phúc tấn của Bát a ka , nhưng trên lịch sử người cuối cùng chiến thắng vẫn là Tứ a ka cùng thập tam ; ta không có khả năng thay đổi lịch sử, nhưng cũng có thể cố gắng kiếm cho mình đường lui. Nhưng sau một hồi ngồi thổ lộ tâm tình, ta thực sự coi hắn là tri kỷ của mình. Ở nơi này ai sẽ quan tâm tới việc nhân sinh vốn ngang bằng ? Ai sẽ cho rằng thiên tử không có quyền ép mọi người tuân theo những yêu cầu của hắn. Dù cho Thập tam là vì sùng bái Kê Khang mà có nghi hoặc với những thể chế, tư tưởng hiện có, nhưng chỉ thế cũng là đủ khiến ta vui mừng rồi.

Đang chìm đắm trong tâm trạng vui sướng khi tìm được tri kỷ ở cổ đại này, thì có tiếng nha đầu ngoài trướng kêu »Tiểu thư, bối lạc gia cho người qua gọi cô." Ta vừa nghe đến, lập tức ngồi dậy, trong lòng có chút lo sợ, bất an. Chuẩn bị sẵn sàng xong, liền cùng thái giám bên ngoài đi luôn.

Lúc tới trước cửa thư phòng, Lý Phúc đã đứng đó, thay ta mở cửa, rồi mời ta bước vào.Hắn đứng lại ở bên ngoài, một tiếng đóng cửa làm cho ta mãi mới nén được bình tĩnh lại trở nên kinh hoàng.

Bát a ka mặc một thân trường bào xanh nhạt, đứng trước một cái bình sứ men xanh cao tầm ngang thân người, bên trong để tuỳ ý hơn mười trục quyển thư pháp. Nghe thấy ta bước vào, hắn cũng không có phản ứng gì, vẫn ở tư thế thanh tao lịch sự nhìn ra ngoài cửa sổ. Từ chỗ ta đứng cũng chỉ có thể nhìn thấy một nửa khuôn mặt hắn. Ánh nắng xuyên qua các thanh cửa sổ, chiếu lên mặt hắn, loang loang lổ lổ, càng không nhìn rõ vẻ mặt của hắn.

Ta không biết hôm qua thập tam hôm qua đã nói gì với hắn, càng không biết trong lòng hắn rốt cuộc là nghĩ như thế nào, không dám mở miệng, đành đứng im ở cửa . Qua một hồi lâu, hắn từ từ xoay người lại, mỉm cười hỏi » Hôm qua ngươi cùng thập tam đi đâu vậy » Ta nghĩ một chút » Thập tam a ka không nói cho ngài sao » Hắn nói » Ta bây giờ đang hỏi ngươi ». Lòng ta có chút rối lên, nhưng nghĩ kỹ lại thấy tuy hôm qua nói chuyện có điểm khác người nhưng dù sao cũng không phải là chuyện không thể nói cho người khác, thản nhiên nhìn mắt hắn nói »Thập Tam a ka dẫn ta đi uống rượu ».

Hắn nghe ta nói xong, trên mặt cũng không có bất kỳ phản ứng gì, trên mặt là nụ cười vĩnh viễn ấy, chỉ có ánh mắt yên lặng nhìn vào mắt ta, tựa như muốn xuyên qua chúng đi vào nội tâm của ta. Ta thản nhiên nhìn hắn một lúc, cuối cùng có chút ý tứ thức dậy, đành quay đầu lại, làm bộ muốn tìm vị trí ngồi xuống, cách xa tầm mắt của hắn. Vừa mới ngồi xuống, hắn nhẹ giọng bảo »Lại đây » Ta ngẩng đầu nhìn hắn, vẫn giọng nói ôn hoà cười một tiếng, nhẹ nói »Lại đây ».

Ta xác định là hắn rất nghiêm túc, đành từ từ đứng lên, cúi đầu, bước chầm chậm từng bước. Lúc đến cách hắn ba bước chân thì ngừng lại, cúi cuống nhìn sàn nhà.

Hắn thở dài nhẹ như không muốn nghe thấy, khẽ nói »Ta thực đáng sợ như vậy sao ? », vừa nói vừa tiến lên hai bước.

Ta phát hiện,chỉ cần mỗi lần cùng hắn đứng gần, ta có cảm giác áp lực, tâm cũng hoang mang rồi loạn lên, trí óc cũng bị mông mông, hoàn toàn không thể suy nghĩ như bình thường. Hắn nhẹ nhàng cầm tay ta kéo lên, theo bản năng ta vội rút về, hắn nắm chặt tay ta nói » Đừng động », Chỉ thấy hắn lôi từ trong ngực ra một vòng ngọc xanh biếc trong suốt, ở giữa vòng ngọc có một đường chỉ nhỏ đỏ sẫm như máu, đeo lên tay ta.

Vòng tay có phần chặt, hắn cố đeo làm ta thấy hơi đau, bèn nhíu mày. Hắn an ủi « Nhịn một chút, sắp đeo vào được rồi ». Hắn nhẹ tay hơn một chút, chậm rãi đeo vòng tay lên cho ta. Sau đó cầm tay của ta nhìn vài lần mới thả ra, rồi đi về ngồi xuống bàn. Hắn dời đi, đầu óc của ta cũng bắt đầu hoạt động lại bình thường. Bắt đầu suy nghĩ, chuyện này.. chuyện này... chuyện này...rốt cuộc là xảy ra chuyện gì đây. Ta không phải tới nghe giáo huấn sao ? Đang suy nghĩ, nghe hắn ôn nhu nói » Lại bộ Diêu Thị Lang đang tới đây, ngươi về trước đi ».

Ta kinh ngạc « a « một tiếng, nhún người lui xuống. Lý Phúc ở ngoài cửa thấy ta đi ra, liền tiến tới thỉnh an, ta đang mải suy nghĩ, chẳng buồn để ý đến hắn, tự mình quay về.

Khi trở về, tỷ tỷ thấy vẻ mặt ta ngơ ra, còn tưởng rằng ta bị hắn giáo huấn, khẽ cười nhẹ nói » Cũng phải đi vào quy củ đi ». Ta không lên tiếng, rồi bước về phòng

Buổi tối lúc ăn cơm, tỷ tỷ nhìn vòng ngọc trên cổ tay, có chút sững sờ, nói »Từ đâu mà có vậy ». Ta hốt hoảng, không biết nên trả lời như thế nào. Đang lo nghĩ thì tỷ tỷ gật đầu nói » Thập tam đệ ra tay thật là hào phóng ! Đây chính là Phượng huyết ngọc rất hiếm thấy » Xem ra tỷ tỷ đã hiểu lầm rồi. Có điều ta cũng không có cách giải thích khác, thôi thì cho thập tam nhận cái hư danh này đi.

Dùng bữa xong, đang uống trà, tỷ tỷ bất ngờ nói » Có những chuyện căn bản không do chúng ta quyết định, vì thế chẳng bằng đừng có suy nghĩ đến ». Ta bưng trà, lặng im, suy nghĩ hồi lâu, không biết trả lời như thế nào, cuối cùng đáp lại một câu không đầu không đuôi » Muội sẽ tự chăm lo cho thân thể này.»
———–
*TRÚC LÂM THẤT HIỀN:

(Zhulin qixian), bảy nhà thơ, nhà văn Trung Quốc sống thời kì cuối Nguỵ (Wei), đầu Tấn (Jin), thế kỉ 3, gồm Nguyễn Tịch (Ruan Ji), Kê Khang (Ji Kang), Lưu Linh (Liu Ling), Sơn Đào (Shan Tao), Hướng Tú (Xiang Xiu), Vương Nhung (Wang Rong), Nguyễn Hàm (Ruan Xian). Trước chính sách tàn bạo của họ Tư Mã (Si Ma), bảy người này lui về ở ẩn trong rừng trúc, đánh đàn, uống rượu, ngâm thơ, bàn triết học Lão Trang, nói chuyện huyền viễn để tỏ lòng chống đối chế độ đen tối đương thời. Trong số đó, nổi tiếng nhất là Nguyễn Tịch và Kê Khang. Nguyễn Tịch (210 – 263) có 82 bài "Vịnh hoài thi" nói lên nỗi bất mãn của ông trước hiện thực và nỗi lo lắng buồn thương cho cuộc đời, nhưng lời lẽ rất kín đáo. Ông "dùng khí mà làm thơ" (Lưu Hiệp), cho nên "khó biết ông nói gì", người đọc chỉ phỏng đoán. Bài "Đại nhân tiên sinh truyện" là một bài ca, nhà thơ dùng hình tượng "Đại nhân tiên sinh" để tả tâm tình bi quan, tuyệt vọng của mình trước "ngày cuối cùng", "vũ trụ tan vỡ", không tránh được. Kê Khang (223 – 263) sở trường về tản văn, tác phẩm nhuốm màu sắc Lão Trang (Lao Zhuang) rất đậm, nhưng tâm tình phẫn nộ, bất bình bộc lộ khá rõ. Tính ông lại cương trực, "quá thanh cao" nên cuối cùng ông bị họ Tư Mã (Si Ma) giết hại. Cả hai ông đều nhất trí phủ định lễ giáo của Nho gia, vì họ Tư Mã và bọn tay sai lợi dụng thứ Nho giáo này chuẩn bị lấy hình thức "vua nhường ngôi" che đậy việc tiếm quyền. )