Ta còn rất trẻ
Chỉ là hai anh em biết cuộc đời có nhiều nát tan, như sỏi đá lẫn với vàng thau, nếu ta không cương quyết giữ lấy những quyết định của niềm vui, thì hạnh phúc biết nơi đâu mà đến tìm!?
***
Tôi ngồi nghe em trò chuyện và tôi mường tượng về cuộc đời của em. Em trẻ hơn tôi nhiều. Tôi không rõ lúc tôi bằng tuổi em, tôi có cụ thể hoá được thành lời những tâm tư của mình như em đang làm một cách đẹp đẽ thế này hay không. Tôi chỉ dám chắc một điều là hai chúng tôi giống nhau ở cùng một điểm, chúng tôi chẳng ai hoàn hảo hoá tuổi trẻ của mình.
Em không mang một tâm trạng buồn bã và cô đơn đang rất mốt. Không mang trong người những ảo mộng của những đứa trẻ chưa nếm mùi đời. Em âm trầm và chắc chắn. Ngay cả khi em nói em không thích làm gì cả, tôi nghe như tuyên ngôn của lãnh tụ, chứ chẳng phải một người lạc lối trong mù sương.
Em bảo tôi em quyết định nghỉ việc, em chưa có việc mới và em cũng chưa cần gì nó cả. Em không nghĩ rằng việc trở về quê sống với ba mẹ có gì là sai. Em nghe mọi người khuyên em nên làm thêm một thời gian theo kiểu "đủ lông cánh rồi hẵng bay đi". Em cười và gật đầu và trong thâm tâm em đã chắn chắn rằng em sẽ nghỉ thôi.
Em hỏi tôi như thế có gì là sai hay không? Sao tất thảy mọi người xung quanh đều khuyên em như thế. Chúng làm em phải suy nghĩ lại quyết định của mình. Tôi có cảm tưởng em đang thử tôi, hay dùng tôi làm chiếc bút dạ, tô đậm lên quyết định của mình thêm lần nữa. Em hiểu tôi. Tôi biết vậy. Nên điều tôi nói ra không quan trọng bằng việc tôi ngồi đây lắng nghe em.
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng từ bỏ một cuộc sống mà mình không yêu thích, là điều sai trái. Điều sai trái duy nhất, là áp đặt suy nghĩ của mình cho người khác. Nên hay không nên chỉ là suy nghĩ dựa trên thực tại. Ai cũng cố nói ra cả, dù tương lai ai cũng biết là không thể nào đoán định. Điều gì tốt và điều gì không, ngay chính bản thân mình cũng đã quá khó để nói ra.
Tôi chợt nghĩ hoá ra tất cả chỉ là một trò chơi ngữ nghĩa. Tôi nói với em, nếu em giữ chính kiến theo đuổi và thành công, người ta sẽ bảo em kiên định. Nếu chẳng may em thất bại, người đời sẽ bảo em bảo thủ và cứng đầu. Quan trọng chúng làm gì, khi cho đến cuối cùng người phải đối đầu là chính bản thân mình. Người sống cùng cho đến cuối chính là cái tôi của mình.
Chúng tôi ngồi trò chuyện với nhau, giữa quán café nhỏ, trong một chung cư đã cũ giữa lòng quận 1. Sài Gòn xoay xung quanh hai con người nhỏ bé đang đinh chặt bằng lòng bảo thủ kiên định. Tuổi trẻ này vốn không hoàn hảo. Sẽ chẳng có chuyện học trường tốt lấy bằng giỏi làm công ty to lên chức lên lương đều đặn mua nhà mua xe lấy chồng lấy vợ sinh nếp tẻ cho đi học trường tư lớn lên đi du học hai vợ chồng viên mãn đến già. Chỉ là hai anh em biết cuộc đời có nhiều nát tan, như sỏi đá lẫn với vàng thau, nếu ta không cương quyết giữ lấy những quyết định của niềm vui, thì hạnh phúc biết nơi đâu mà đến tìm!? Nếu niềm vui của em đơn thuần là ngừng làm công việc mà em không thích, thì đơn giản cuộc đời em hãy nghỉ đi thôi.
Tuổi trẻ của tôi giằng xé giữa hai thái cực: tiền và tự do. Tôi chẳng thể sống mây gió như em. Tôi cũng chẳng thể tròn vẹn sống một cách hoàn mỹ với một trong hai, cứ phải thứ này một chút, thứ kia một chút. Tôi kể với em quyển "Nước đỏ" của Pascale Roze. Tự do của bà, là làm việc, thoát khỏi cái bóng nội trợ quẩn quanh trong bếp. Ông bà của mình thì tự do là thoát khỏi cái bóng của chiến tranh. Đến thời này, tự do của chúng ta là thoát khỏi những điều mà chúng ta không thích. Và sau đó là thoát ra khỏi sự ràng buộc của đồng tiền. Nếu em còn tận hưởng được tuổi trẻ khi chẳng bị gông kềm trói chặt, thì cứ thoả chí giang hồ đi đã. Đến khi em phải lo lắng việc gia đình, thì cũng sẽ chẳng còn gì phải hối tiếc.
Quán bắt đầu mở nhạc của Trần Dịch Tấn. Tôi chợt thấy mình không còn tha thiết gì những thứ triết lý này nữa. Triết lý có lẽ chỉ nên dành cho những đứa trẻ mới lớn và những triết gia. Tôi chỉ là một kẻ muốn sống hạnh phúc trên đời, đâm đầu vào triết lý chẳng khác gì đi vào mê cung không lối ra. Lạc lối chưa bao giờ vui.
Thật ra cũng chẳng có gì đặc biệt mặc dầu đã rất phô trương. Chụp ảnh thì cho tay vào túi quần và cũng chỉ ba lăng nhăng. Được mời đám cưới sau một năm. Tẩu. Anh đánh một vòng quanh con đường này, những cánh hoa đầy kỷ niệm thật đáng sợ, anh rồi cũng tan biến vào hư không.
Tôi rất thích Trần Dịch Tấn, những lời như vậy cứ loạn đả rớt vào tai. Không gian Elsol nhỏ xíu, nhạc buồn sầu, đèn vàng hắt, bàn gỗ dài. Hai anh em chả ai uống gì khác ngoài nước lọc, đá đã tan. Đệm êm trên ghế sắt nặng cứng. Những điều như vậy đơn thuần là niềm vui.
Em không nói gì nhiều về chuyện mình vừa chia tay. Tôi thích ở chỗ em xem nó như một phần của cuộc sống riêng , em giữ nó kín đáo cho riêng mình. Em chỉ bảo tôi, điều khiến em buồn nhất chính là sau khi chia tay, em không buồn như em nghĩ. Tôi nhớ mãi lời này.
Hai anh em rời khỏi quán, trời nổi đâu lên cơn gió, mưa nhỏ hạt xuyên qua đèn đường phủ bóng. Tôi chia tay em rồi dạo một vòng quanh khu phố. Chẳng còn lời nào để nói nữa, những thứ triết lý đáng sợ kia đã chìm vào trong màn đêm. Tôi đi dưới đèn đường sáng choang. Chiếc bóng nằm dài trên mặt đất, xa xôi và vĩnh viễn, như chính màn đêm.
Trương Võ Đăng Khoa