Ông nội

Bin leo lên chiếc Spacy của mẹ, hí hửng khoe:

- Cô giáo treo tranh Bin lên tường.

- Cưng mẹ vẽ gì?

- Nhà bố ở quê. Có cây cau, đụn rơm, gà mẹ dẫn con đi kiếm ăn, con mèo nằm sưởi nắng, cu Mót ngồi chơi.

***

- Ai bảo thế?

- Ông nội bảo con.

Mẹ cau mặt, lảng qua chuyện khác:

- Bin thích mẹ thưởng gì?

- Thuốc lào ạ.

- Gì cơ? - mẹ sửng sốt.

- Thuốc lào để Bin thưởng ông nội.

Xe dừng trước cổng, Bin chạy vào réo:

- Ông ơi! Cháu được cô giáo treo tranh lên tường. Tranh vẽ nhà bố ở quê đấy!

Nó tìm ông khắp nơi nhưng không thấy. Thường ông đợi nó từ ngõ cơ mà!

- Ông đâu? - nó hỏi chị Hai. Chị im lặng.

- Gối này của ông - cu Bin cúi nhặt chiếc gối trong đống đồ chị Hai đang dồn đống trước phòng. Lạ chưa, phòng ông dọn sạch đồ đạc, xịt mùi nước hoa thơm lừng đuổi mùi thuốc lào quen thuộc.

- Ông đâu mẹ?

- Ông ốm đi bệnh viện.

- Chở Bin vào thăm ông.

- Vào đó bác sĩ chích!

- Thế Bin chơi với ai? - Bin mếu máo.

- Bin chơi với con robot mẹ mới mua. Đẹp lắm!

Bố đi làm về, Bin níu áo:

- Bố biết ông đâu không?

- Ông về quê.

Ngẫm nghĩ, Bin bảo: "Ông đi tìm cu Mót".

Bin đếm một mạch từ một đến trăm.

- Ai bày Bin thế?

- Ông.

Bin đọc: "Công cha như núi Thái sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Một lòng thờ mẹ kính cha. Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con".

- Ai dạy Bin thế ? - mẹ ngạc nhiên.

- Ông.

Bin vẽ một bức tranh trong đó ông nắm tay cu Mót. Vẽ xong, Bin bảo: "Ông ra đi! Bin đã tìm cu Mót cho ông rồi kìa!".

Ông và Bin đều ham coi tivi nhưng ông thích cải lương, Bin thích hoạt hình. Chiều nay đang coi hoạt hình, Bin đứng dậy nhìn ra cổng gọi lớn: "Ông về đi! Bin nhường ông coi cải lương đấy".

Bin ngủ nhưng bố mẹ và đêm thao thức.

Mẹ hỏi: "Cu Mót là ai mà con nhắc hoài vậy?". Giọng bố đều đều như tiếng mưa rơi từ dĩ vãng:

"Cu Mót ra đời trong đói khổ. Ăn củ khoai, hạt lúa mót mà tượng hình nên đặt là cu Mót. Nghèo mà sáng dạ. Nghe gì là nhớ. Nhìn qua là biết. Thấy con thông minh, bố mẹ quyết cho học chữ. Mùa đông cha cõng đi học.

Mùa nước nổi, mẹ đẩy thúng qua mương. Có gì các chị cũng nhường. Ai cũng làm gấp đôi để dồn sức cho cu Mót học. Học hết trường làng, qua trường huyện, lên thành phố... Học hết mồ hôi nước mắt, tiền của cha mẹ rồi đi làm, lấy vợ và xù!" - bố chua chát.

- Anh kể... ai thế?

"Cu Mót lấy vợ giàu. Vợ thích cái gì cũng sang, sạch, hiện đại. Ông bố chồng như cái bát sành sứt cũ kỹ muốn quẳng cho khuất mắt..." - giọng anh vút cao nhọn hoắt như đâm kim vào lòng rồi trầm lặng như đá chặn ngực - "Mai tôi đem cu Mót về cho bố. Tôi không muốn thằng Bin lớn lên lại thành cu Mót đi lạc và tôi lại đi tìm nó như cha"...

 ***

Ngày đông có nắng ấm. Bát sành sứt, bình vôi mẻ chụm lại trên băng đá hong nỗi buồn. Cái mốc meo. Cái phai nhạt. Cái còn tươi rói. Họ giống nhau ở đôi mắt mờ đục mà cái nhìn hong hóng như trẻ thơ, đậu ở cổng ngóng phép lạ. Phép lạ hiếm mà niềm đau thì khối! Mỗi niềm chạm tay vào cổng để lại một vệt thế là dày cộm, mở ra, khép lại đều rướm máu.

Nỗi buồn của Thi cán bộ choáng một vạt sân. Lão ở đây đã bảy mùa lá rụng. Có năm người con thành đạt ở nhiều ngành. Các con dỗ cha bán nhà chia vàng, thay phiên phụng dưỡng cha.

Được đôi năm xem cha như cục nợ, đùn đẩy, gây gổ, chửi mắng. Cuối cùng không chịu nổi cảnh ấy, lão đi lang thang rồi vào trung tâm nuôi dưỡng người già. Lão nói năng, kể chuyện hay nhất đám, lại từng làm cán bộ, có con cán bộ nên gọi là Thi cán bộ. Lão có ý định góp nhặt những thước phim buồn của 300 bi kịch nhờ ai đó chấp bút thành quyển Tam bách bất hiếu thời hiện đại.

Ông lão mới vào không kể gì ngoài chuyện thằng cháu. Dường như lão ở đây mà quả tim móc để đằng cháu, dõi theo từng giờ. Giờ này cháu tôi đi học về. Giờ này có phim hoạt hình. Giờ này cháu tôi ăn cơm. Nó biết chan canh cho tôi vì tay tôi run làm canh đổ...

Đôi mắt tèm nhẹp hấp háy của lão lưng rưng lướm rướm khi nhắc cháu. Riết rồi cháu lão thành cháu cả nhóm. Lão rỉ rả kể, bình sứt bát mẻ gật gù nghe. Chuyện nó đòi mẹ đẻ con bồ câu. Chuyện hai ông cháu lén nuôi con mèo...

Phép lạ hiện ra ở cổng khi ba người xuất hiện. Thi cán bộ gào to: "Con cháu ai vào thăm kìa!".

Nghe chữ cháu, ông lão như có điện xẹt qua tim. Ông nhìn ra và không tin ở mắt mình.

Thằng Bin chạy trước, vừa chạy vừa réo: "Ông nội ơi, Bin tới đón ông nội về!". "Cu Mót" theo sau. Sau nữa... vợ thằng cu Mót!
Ông lão nhắm mắt lại. Phải chăng đây là giấc mơ ngày?

"Mở mắt ra ông! Bin nè?".

Ông lão mở mắt ôm chầm lấy cháu vừa cười vừa mếu: "Lớn mà khóc cô giáo không cho phiếu bé ngoan đấy!". Rồi nhìn quanh, Bin nhận xét: "Trường ông nhiều ông, còn trường cháu nhiều cháu".

Quay qua những bạn già đang nhìn cảnh ấy với đôi mắt mừng lẫn tủi, ông lão giới thiệu: "Đây là cu Bin!". Cu Bin dễ thương đến nỗi ai cũng muốn sờ đôi má mịn như nhung, nhìn vào đôi mắt trong veo như giếng và nghe tiếng bi bô nói cười khua động chốn lạnh lẽo buồn thiu.

Đang đầu đông mà vui như tết. Cả ông giám đốc cũng bảo mấy mươi năm rồi mới có cảnh vui thế này!