Dưới ngọn đèn

Có thể nói tôi với nàng đã có một cuộc sống khá êm đềm khi chúng tôi lấy nhau. Chúng tôi chưa thực sự phàn nàn gì về nhau, về công việc của nhau. Trong một chừng mực nào đó thì tôi và nàng vẫn có thể cùng nhau giữ được sự êm đềm đó.

***

Tuần nào vào mỗi chiều thứ 7 tôi cũng cùng nàng đi dạo trong khuôn viên trường đại học bên cạnh nhà. Nàng nói, trước đây mẹ nàng đã từng dạy học ở đó. Mẹ nàng kể, ngày xưa khác xa so với bây giờ về nhiều thứ, cả cách người ta xếp đặt những tòa nhà, lối đi hay xây mới một hạng mục nào đó.

Tôi chẳng thể nào hình dung được không gian trước đây của trường đại học này, kể cả trường đại học mà tôi đã từng học. Tôi cũng chẳng hơi đâu để tìm hiểu nó. Tôi cảm thấy hơi chán nản trước những gì nàng nói, nhưng tôi không muốn làm nàng buồn nên tôi vẫn tỏ ra hào hứng trước những gì nàng kể. Có lẽ nàng cũng không thèm để ý tới chuyện tôi tỏ ra hào hứng ra sao. Nàng cứ kể. Tôi vẫn nghe mà chẳng hề phàn nàn về điều gì.

Có thể nói tôi với nàng đã có một cuộc sống khá êm đềm khi chúng tôi lấy nhau. Chúng tôi chưa thực sự phàn nàn gì về nhau, về công việc của nhau. Trong một chừng mực nào đó thì tôi và nàng vẫn có thể cùng nhau giữ được sự êm đềm đó.

Công việc của tôi khá bận rộn, nhất là vào những dịp cuối năm, việc chất cao như núi. Nàng hiểu, nàng thông cảm cho tôi, một người làm công việc viết lách tự do như nàng luôn thông cảm cho một con người bận rộn như tôi. Nàng nói, tôi đang là một phần của guồng quay xã hội bất tận, nơi con người ta phải luôn giữ mình một tốc độ tỷ lệ thuận với tốc độ của guồng quay đó, phòng trường hợp có thể bị văng ra ngoài vào bất cứ khi nào.

Chúng tôi luôn thông cảm cho nhau. Nàng thông cảm cho việc về muộn của tôi. Nàng thông cảm cho việc tôi vội vàng trong nhiều thứ. Nàng thông cảm cho chuyện tôi không thể đưa nào tới một nơi mà nàng cảm thấy thích trong thành phố này.

Trở lại với ngày thứ bảy hàng ngày của chúng tôi. Khi đó, tôi sẽ xin sếp về sớm hơn mọi ngày vì lý do riêng. Tay sếp chỉ ậm ừ, lúc tôi thu dọn mọi thứ trên bàn làm việc của mình thì hắn vẫn cố đe tôi bằng ánh mắt, cố mà lo cho xong xuôi mọi thứ. Trong thế giới của hắn lúc nào cũng chỉ có công việc mà thôi, hắn luôn xuất sắc trong nhiệm vụ là một phần của guồng quay đó.

Trên chiếc xe bus chật ních những người là người, tôi vẫn cố nhắn tin cho nàng là tôi sẽ về sớm hơn thường lệ. Nàng không nói gì, nhưng tôi biết chắc rằng, lúc về tới nhà thì mọi thứ đã tươm tất trên bàn ăn trong căn bếp nhỏ của chúng tôi. Thật ấm áp! Đôi khi, chính những hình ảnh đó lại cứu rỗi tôi, ngay lúc này, trong một chiếc xe bus chật ních những người là người.

Lúc về tới nhà thì tôi thấy nàng đang đọc một cuốn sách. Nàng nói, đó là một cuốn sách của Stephen King mà nàng mua từ tuần trước. Tôi có hỏi nàng là tại sao nàng lại đọc Stephen King, vì từ trước tới giờ nàng chưa thật sự thích một cuốn sách thuộc thể loại kinh dị, nhưng nàng chỉ im lặng, và tôi cũng chẳng bao giờ đề cập tới chuyện cuốn sách nữa.

"Anh về rồi đấy ư?" Nàng nói đệm theo động tác tháo giày của tôi.

Tôi cố nở một nụ cười thật tươi dù trong người cảm thấy mệt mỏi vô cùng. Tôi mong rằng, nó sẽ thật sự chấm dứt sau bữa ăn tối của chúng tôi.

"Anh tắm rửa rồi ra ăn cơm ngay. Chúng ta còn phải đi dạo nữa đó".

Tôi cười đáp lại nàng. Sau đó nàng chăm chú trở lại với cuốn sách của mình như lúc ban đầu.

Trong bữa ăn, nàng hầu như không nói một câu nào. Nàng bảo, để dành trong lúc đi dạo. Nàng chỉ hỏi tôi món cá nàng làm hôm nay có ngon không. Tôi gật đầu, rồi cắm cúi ăn tiếp. Nàng không nói gì, trong lúc ăn thi thoảng nàng nhìn ra ngoài khung cửa sổ tối thẫm. Nàng ăn rất ít kể từ dạo đó. Nàng bảo có thể là do chứng biếng ăn của nàng. Tôi khuyên nàng đi bác sỹ để khám. Nàng gật đầu nhưng cứ lần là mãi mà chưa có dịp để đi.

Ăn cơm xong. Nàng mau chóng thu dọn mọi thứ. Nàng mặc một chiếc váy dài màu trắng có họa tiết là những bông hoa lưu ly nhỏ màu tím nhạt. Nàng còn khoác thêm một chiếc áo gió màu nâu nữa. Thành phố về đêm thường khá lạnh.

Tôi và nàng tản bộ trên con phố hướng về phía trường đại học. Chúng tôi phải vượt qua một cái cầu vượt để sang phía bên kia đường. Vào mọi hôm thì chúng tôi thường nán lại để ngắm nhìn dòng xe cộ đang nhộn nhạo qua lại bên dưới chân mình. Nhiều lúc nàng reo lên một cách đầy khoái trá. Nhưng còn hôm nay thì nàng lại bước vội về phía khuôn viên trường đại học.

Sau đó, chúng tôi dừng lại và ngồi bên chiếc ghế bằng sắt có màu xanh. Nàng thở hắt một cái tỏ vẻ mệt mỏi, mắt nàng hướng về phía khuôn viên, người ta mới xây một cái bồn nước rất đẹp, nước bắn lên thành những tia dài hòa lẫn theo những ánh đèn xanh đỏ. Vài cụ già đang tập những bài thể dục nhẹ. Vài cô cậu sinh viên đang trao đổi một số thông tin bài vở thi thoảng cười phá lên. Nàng đắm đuối nhìn những khung cảnh đó. Tôi nắm chặt lấy tay nàng. Nàng quay lại tôi mỉm cười nhẹ.

"Thời tiết về đêm thật dễ chịu anh nhỉ?" Nàng nói.

Tôi gật đầu.

"Công nhận chẳng bù cho ban ngày, bụi bặm và nóng nực".

Rồi nàng đưa mắt nhìn ra phía xung quanh không gian chúng tôi đang ngồi. Dường như nàng đang tìm kiếm một cái gì đó trong không gian vàng vọt kia. Mấy đứa trẻ đang chơi trượt patin, với những bước nhảy đầy điệu nghệ.

Bỗng nhiên nàng nói:

"Ngày còn nhỏ em cũng thường được mẹ dẫn tới đây chơi, sở dĩ mẹ dạy ở đây. Cứ buổi tối mẹ lại dẫn em ra đây chơi, hoặc vào những ngày chủ nhật. Em nhớ rằng, hồi đó khoảng sân này rộng lắm, không có bồn nước. Những ngọn đèn cũng không được sáng như bây giờ. Em cũng chẳng thể nào nhớ nổi được ánh sáng của những ngọn đèn đó ra sao nữa".

Nàng mỉm cười. Rồi nàng xiết chặt lấy bàn tay tôi. Cứ mỗi lần hồi tưởng về chuyện gì đó thì nàng thường xiết chặt bất cứ thứ gì trong tay mình. Đôi khi nàng khá xúc động về những chuyện đã qua đó.

"Em đã gắn bó với khuôn viên, những hàng cây, lối đi này trong một thời gian khá dài, đủ để nó tạc sâu vào trong lòng em thành một thứ gì đó hiện hữu. Em nghĩ mình không thể nào quên được, nhưng đôi khi những ký ức ấy, trong em trở nên rối bời hơn bao giờ. Cũng đôi khi em cần phải sắp xếp chúng lại. Anh có bao giờ nghĩ tới chuyện đó không?"

Tôi suy nghĩ một hồi và lắc đầu. Nàng hơi cau mày nhưng tôi biết nàng không tỏ ra thất vọng. Tôi chẳng bao giờ nghĩ nhiều về quá khứ của mình, hay những thứ hiện tại đã đủ khiến cho tôi cảm thấy chóng mặt hơn bao giờ.

"Em thường xuyên phải sắp xếp những ký ức đó để nó ngay lối và thẳng hàng như những lối đi dưới hàng cây xanh rợp kia, nhưng không phải lúc nào những lối đi cũng thẳng hàng. Mọi thứ sẽ thay đổi theo thời gian đúng không anh?"

Tôi gật đầu. Tôi thấy những tia buồn mỏng manh trong đôi mắt của nàng. Chúng mỏng manh nhưng không hề tan biến ngay đi trong chốc lát, chúng dường như vẫn quẩn quanh, lởn vởn trong không gian tối thẫm kia.

"Tuần trước mẹ gọi điện cho em và bảo mẹ đã nuôi thêm một con mèo nữa. Một con mèo với bộ lông màu xám tro. Vì con mèo lần trước bỏ đi. Mẹ nói, mẹ đã đi tìm nhưng không thấy. Thế là mẹ quyết định nuôi một con mèo khác".

"Mẹ còn nói chuyện gì nữa không?" Tôi hỏi nàng.

Nàng khẽ lắc đầu.

"Mẹ chỉ nói vậy thôi, rồi mẹ cúp máy ngay. Mẹ cũng chẳng hỏi em là em có về thăm mẹ không nữa. Nhiều khi mẹ lạ lắm, em nghĩ mẹ hay quên, quên những thứ cần thiết chẳng hạn. Mà cũng không chỉ mẹ, chúng ta đôi khi cũng hay quên những thứ cần thiết trong cuộc đời này".

Tôi chăm chú lắng nghe nàng nói. Nàng không cầm tay tôi nữa, nàng thu chúng vào trong túi áo khoác của mình.

"Chắc mẹ cũng chẳng nhớ được những điều đã từng xảy ra ở nơi này đâu. Thậm chí em nghĩ giờ mẹ có về thăm nơi này chắc cũng khá lâu để mẹ có thể hình dung ra sự thay đổi của nó. Mà vốn dĩ mọi thứ ở nơi đây đã thay đổi hoàn toàn so với ngày trước rồi, nên việc không hình dung nổi nó cũng là điều quá đỗi bình thường, nhất là đối với những người đã lâu không trở lại thành phố này như mẹ".

Năm nàng 15 tuổi. Bố nàng mất. Mẹ nàng quyết định chuyển về nhà ở một thị trấn nhỏ cách thành phố chừng 300km về phía Nam. Nàng không đi cùng mẹ, mẹ gửi nàng lại thành phố ở nhờ nhà một người dì tốt bụng trông nom. Kể từ đó nàng cũng không gặp mẹ thường xuyên, có khi chỉ vào những ngày nghỉ lễ Tết mà thôi. Trong đám cưới chúng tôi, mẹ nàng cũng tới nhưng bà chỉ ở lại chừng hai, ba hôm rồi về. Khi tôi có ý định đón mẹ nàng tới ở chung với chúng tôi thì nàng nói, không cần đâu vì mẹ nàng chẳng bao giờ đồng ý khi đã trở về thị trấn. Nàng nói, nơi đó mê hoặc bà hơn bất cứ thứ gì trong thành phố này.

Nàng tiếp tục câu chuyện của mình. Những đứa trẻ không còn chơi patin trên quảng trường nữa. Chúng đang ngồi trò chuyện cùng ba mẹ. Bên ngoài kia con đường xe cộ vẫn tấp nập qua lại. Thành phố không bao giờ ngủ, người này ngủ thì người kia lại thức trông, và ngược lại.

"Lúc mẹ em rời đi, em chuyển tới nhà dì. Em cũng chẳng bao giờ tới chỗ này nữa. Lúc em nhìn thấy những ngọn đèn kiểu này. Nàng nói và chỉ lên những cột đèn mang kiểu cách phương Tây phía trên đầu chúng tôi. Lúc em nhìn thấy chúng em thích thú và lạ lẫm như thế nào, dù trước đó em đã nhìn thấy chúng trong một công viên khác, nhưng không có gì khiến em thu hút hơn khi nhìn thấy chúng ở đây. Nói một cách khác thì chúng thực sự hợp với không gian nơi đây. Mọi thứ thật xa lạ và cũng thật tuyệt".

"Em có cảm giác như khi đứng trong không gian này mọi thứ như bù đắp lại tất cả những lỗ hổng đã tạo ra trong quá khứ trước đó. Như em đã từng nói với anh đó, nhà dì em không ở cạnh một trường đại học nào, không có một quảng trường hay khuôn viên nào. Tất cả đều đóng kín như căn phòng ngột ngạt 30m2 của em. Mọi thứ đóng kín và tăm tối ngay cả khi em mở toang cửa sổ. Tất cả những thứ em thấy chỉ là những bức tường khô cứng, xám xịt và tẻ nhạt vô cùng".

Nàng lại nắm lấy bàn tay tôi. Tôi thấy chúng lạnh ngắt.

"Em có cần một cốc cà phê không?" Tôi hỏi.

Nàng mỉm cười, gật đầu.

Tôi bảo nàng ngồi đây chờ tôi. Tôi đi mua cho nàng một cốc cà phế. Lúc quay lại, tôi thấy nàng đang chăm chú nhìn về phía những cột đèn, đang tỏ ra thứ ánh sáng vàng vọt.

Nàng ngắm nhìn chúng một hồi lâu, trước khi cầm lấy cốc cà phê từ tay tôi. Nàng khẽ nhấp một mụm, mặt nàng dãn ra và trông tươi tỉnh hơn.

"Có khi nào người ta thắp những ngọn đèn này cả đêm không?" Nàng hỏi tôi.

Tôi trả lời:

"Người ta sẽ thắp chúng cả đêm cho tới khi trời tang tảng sáng thì mới tắt". Tôi còn giải thích thêm cho nàng hiểu về một cơ chế tự động bật tắt của loại đèn này, nhưng nàng không hề để tâm tới chuyện đó.

"Có khi nào giữa đêm khuya chúng phụt tắt mất không? Ý em là chúng tự nhiên phụt tắt mà không có ai đả động vào. Vì một lý do nào đó, sự hỏng hóc đâu đó mà khiến chúng phụt tắt giữa đêm khuya".

Tôi định nói với nàng là sẽ không có chuyện đó xảy ra đâu, nhưng tôi chỉ im lặng. Sự im lặng bóp nghẹt tiếng nói của tôi. Tôi quay lại nhìn nàng.

Mắt nàng chăm chú nhìn ra khoảng không gian trước mặt. Mọi thứ trở nên trống rỗng tới bất thường.

"Không có thứ gì hình dung nổi trong bóng tối đúng không anh? Khi đó giá như có một ngọn đèn, một ai đó thắp đèn nhỉ. Nếu không thì lúc đó ta sẽ có cảm giác như mọi thứ bị bóng tối hòa chung vào làm một. Một thứ gì đó đen đặc và mịn màng tới khác thường".

Tôi im lặng. Tôi cầm chặt cốc cà phê trên tay mình mà không có ý định sẽ uống nó. Nàng không bao giờ trách cứ sự im lặng của tôi, trừ tối ngày hôm đó, khi chúng tôi đang ngồi trong một không gian khác. Ngày hôm đó là ngày khủng khiếp nhất trong cuộc đời chung của cả hai chúng tôi.

Hai tháng trước, nàng sảy thai. Tôi chẳng thể hiểu nổi nguyên nhân cho tới một ngày nàng đau bụng dữ dội, khi đó tôi đang ở công ty, lúc chạy tới bệnh viện thì mọi thứ đã xong. Thai nhi được giải quyết còn nàng thì được cứu sống. Khi tôi vào trong phòng với nàng, khi nhìn thấy khuôn mặt của nàng, tôi cảm thấy sợ hãi, như thể tôi vừa trả qua cơn ác mộng khủng khiếp nhất đời mình. Sự trống không hiển hiện trong đôi mắt của nàng. Tôi chẳng biết nói gì hơn, khi chỉ có thể đắm chìm trong những điều trống không đó.

Tôi dễ dàng nhận thấy sự thay đổi của vợ tôi sau ngày đó, từ chuyện nàng đọc sách tới những cử chỉ dù nhỏ nhặt của nàng. Mọi thứ vẫn thế dù thế giới trong chúng tôi đang tạo nên những lỗ hổng mà chẳng cách nào có thể bù lấp lại được. Chúng nong rộng ra từng ngày, từng giờ, từng giây phút khiến chúng tôi không kịp trở mình lại, hoặc khi đã trở mình lại được thì mọi thứ đã đâu vào đó rồi, chúng tôi chẳng thể làm gì hơn, ngoài việc cứ để cho những thứ đó quẩn quanh trong không gian của đời mình, và tạo nên một cái gì đó khủng khiếp hơn, hỗn độn hơn.

"Giá như ngày hôm đó, có một thứ ánh sáng nào trong đó anh nhỉ. Giá như người ta có thể dựng thêm những cột đèn đẹp đẽ như thế này. Có khi mọi thứ sẽ ổn hơn, bình thường hơn cũng nên".

Nàng bật cười. Tôi xiết chặt lấy bàn tay còn lại của nàng.

Sau đó, chúng tôi chẳng nói thêm câu gì cho tới lúc ra về.

Tôi và nàng lại đi dạo dưới những lối đi tăm tối, chúng tôi không đi theo đường chính mà vòng qua một con ngõ khá sâu và tối. Không gian tỏa ra thứ mùi khó chịu của một đô thị đang vươn mình phát triển, có quá nhiều thứ hỗn độn và rố rắm trong cái không gian chật ních đó. Nàng khoác lấy tay tôi. Chúng tôi chầm chậm bước đi dưới lối đi tăm tối, những cửa hiệu đóng kín. Vài con mèo hoang đang lục tung những thung rác công cộng. Tiếng nhạc khe khẽ cất lên từ một căn phòng nào đó.Tiếng trẻ con khóc, tiếng xả nước, tiếng xe cộ xa xa vọng về. Một không gian dặt những điều chộn rộn.

Chúng tôi bước nhanh hơn.

Lúc tới nhà, cởi bỏ giày và áo khoác. Nàng nói:

"Em sẽ tắm một lúc. Anh có thể ngủ trước hay xem một cái gì đó trên ti vi. Anh có thể đọc King trước khi đi ngủ, hay nghe một ca khúc ảo não của Adele". Nàng mỉm cười nói.

"Anh sẽ đợi". Tôi trả lời.

Nàng mỉm cười lần nữa, rồi bước vào phòng lấy đồ.

Tôi mở nước nóng ra bồn, sau đó tôi kêu nàng vào tắm. Nàng uể oải bước vào. Trong lúc nàng tắm, tôi mở ti vi xem, nhưng sau đó tôi chuyển kênh liên tiếp. Chán nản tôi tắt phụt màn hình rồi lẳng chiếc điều khiển qua một bên. Tôi không bao giờ đọc King. Tôi cũng chẳng thể nhớ những giai điệu ảo não của Adele trong không gian đó.

Tôi nép mình sâu hơn vào trong chiếc ghế bành. Tôi nhắm mắt lắng nghe. Tiếng quẫy nước khe khẽ. Tiếng nhạc văng vẳng từ khu nhà đối diện, tôi không thể phân biệt được những giai điệu đó. Tôi định bụng sẽ uống thêm chút gì đó trước khi đi ngủ, nhưng tôi cứ thế nhắm mắt, thi thoảng cơn buồn ngủ cứ ập tới trong tôi. Tôi cố ngăn chúng lại.

"Em đã tắm xong chưa? Tối mai chúng mình đi xem phim nhé! Một bộ phim về gia đình".

Tôi nói với nàng.

Nàng không trả lời. Tiếng quẫy nước khe khẽ. Tôi không hỏi thêm một lời nào nữa. Tôi nhắm mắt lại lần nữa, trong tâm trí tôi chợt hiện lên những ngọn đèn trên con đường tối thẫm, nhưng thứ ánh sáng ấy, chợt nhỏ dần và rời xa tôi. Tôi cố tay với lấy chúng, nhưng chẳng thể nào khi tôi đã hòa mình vào trong cái thứ đen đặc và mịn màng đó. Theo một cách lặng lẽ nhất.

Hà Nội 10/11/2015.