Thú câu cua mùa hạ

Thế mà đã hai mươi năm trôi qua, khi đó hai tôi còn bé tẹo. Ngày hè nắng nóng, nằm trong nhà không ngủ được, ba bố con lại rủ nhau đi câu cua.

***

Hai đứa con tôi cũng rất thích được đi như thế vừa thoải mái nô nghịch nơi bờ khe thoáng đãng, lại còn được cảm nhận cái thú bắt cua nữa. Việc đầu tiên khi đi câu là chuẩn bị mồi câu. Con trai lớn của tôi khi đó chừng 9 tuổi, cô con gái lên 5, tôi vác cuốc, cậu con cầm theo chiếc ống bơ để dựng giun. Giun trong vườn cũng dễ tìm, mất chừng 15 phút là ba bố con đã có đủ mồi câu cho cả buổi.

Câu cua dễ hơn câu cá rất nhiều, cần câu cũng không đòi hỏi phải cầu kỳ như cần câu cá. Ba bố con tôi chọn mấy cành cây, dài chừng hơn sải tay, sau đó dùng một sợi dây dù hoặc dây cước buộc làm cần câu, còn phân lưỡi thì bố con tôi lấy một đoạn dây nhôm nhỏ dài chừng gang tay, uống vòng một đầu để buộc vào dây câu, phần dây còn lại sau khi mắc cả con giun to vào rồi chúng tôi khóa lại tạo thành cái vòng tròn chắc chắn, vậy là chỉ một loáng chúng tôi đã làm được bộ câu để đi câu cua.

Con khe chảy giữa cánh đồng làng rồi men quanh ria làng chạy qua trước cửa nhà tôi, hai bên bờ khe có những bụi tre râm mát, ba bố con chọn chỗ ngồi và câu. Lũ cua thường ưa ở những chỗ nước nông chảy xiết và có nhiều hang, nhiều đá mấp mô, đó là nơi lý tưởng để chúng dễ dàng ẩn nấp và tìm kiếm thức ăn, nước không sâu, có thể nhìn rõ đáy. Hai đứa nhỏ nhà tôi lần đầu được đi câu chúng rất thích thú nhưng chưa có kinh nghiệm. Tôi hướng dẫn hai con cách mắc mồi, thả câu và ngồi quan sát, đặt câu chỉ một lát, lũ cua ngửi thấy mùi giun vậy là chúng từ những khe đá, hoặc trong hang lũ lượt bò ra tìm mồi để ăn. Ngồi trên bờ chúng tôi nhìn rất rõ bọn cua, lúc đầu chúng cũng rất thận trọng, vừa bò, vừa quan sát chốc chốc lại náu mình vào giữa các kẽ đá hoặc khóm rêu,,, hệt như lính trinh sát vậy, rồi chúng mon men bò tới chỗ mồi. Tuy nhiên, không được vội vã. Nếu không khi thấy động chúng sẽ lủi rất nhanh vào hang hoặc vào những khe đá dưới lòng khe để trốn. Ở dưới nước chúng lủi cực nhanh, khó mà vồ được.

Câu chúng cũng phải biết cách và có kinh nghiệm mới được. Phải chờ cho chúng bò ra, bám vào vòng mồi giun một lúc, khi đó cua dùng hai càng để bám vào mồi, vừa xé mồi, vừa ăn một cách say sưa, lúc đó người câu nhẹ nhàng nhấc câu lên khỏi nước. Lũ cua do mải ăn nên bám chặt vào mồi không ngờ tới sự hiểm nguy, chúng bị nhấc bổng lên bờ, khi ấy chúng mới kịp nhận ra vội vàng buông mồi hòng thoát thân nhưng khi đó đã muộn vì đã bị nhấc lên bờ, vậy là người câu chỉ việc nhặt chúng bỏ vào xô rồi chỉnh sửa lại mồi và tiếp tục câu. Lần đầu câu cua hai đứa trẻ thích thú vô cùng, nhìn lũ cua từ từ bò đến rồi bám vào mồi, cũng thật hồi hộp, khi nhấc lên bờ những con cua kềnh bỏ chạy, khi cùng đường chúng giờ hai càng lên chống cự. Cậu con trai nhà tôi nhát gan thấy vậy sợ không dám bắt, cứ loay hoay mãi không làm sao được, thấy vậy cô em gái rất hăng chạy ngay lại vồ luôn cho vào xô. Ban đầu chúng chưa biết câu, nhưng chỉ sau vài lần hai đứa đã quen ngay. Có những lần ba, bốn con cua cùng bám vào ăn mồi, nhấc lên được một xâu rất thích mắt. Cứ thế buổi trưa ba bố con câu được mấy trăm con cua. Những ngày sau đó lũ trẻ trong làng cũng bắt chước kéo nhau đi câu cua...

Thời gian thấm thoắt vậy mà đã 20 năm, các con tôi cũng đã tốt nghiệp Đại học và đi làm. Thi thoảng về nhà mấy bố con tôi vẫn cùng nhau kể lại những kỷ niệm thời ấu thơ ấy với cả sự bâng khuâng, nuối tiếc. Giờ đây hè về nhìn con khe trước cửa không còn thấy lũ trẻ trong làng đi câu cua như trước. Lũ trẻ nghỉ hè thời nay không có thời gian nô nghịch như trước nữa, chúng được cha mẹ đưa đón đến trường, đến nhà riêng của các thầy cô để học văn, học toán, học tiếng anh, học vi tính... trò chơi của lũ trẻ bây giờ là trên mạng intơnét. Cũng là câu cua, câu cá nhưng câu trên màn hình siêu phẳng. Thôn quê cũng vắng đi tiếng trẻ nô đùa giữa trưa hè nắng nóng hoặc chơi các trò chơi dưới ánh trăng như thuở cha anh trước đây. Mâm cơm mùa hè với bát canh cua đồng nấu rau đay ăn cùng cà pháo muối thật ngon lành. Lòng bỗng thấy bồi hồi, nhớ những mùa hè xưa cũ!

Đu - Tháng 7 2017

Bùi Nhật Lai